Trong bối cảnh công nghệ phát triển nhanh chóng như hiện nay, tình trạng lừa đảo qua điện thoại đang ngày càng diễn biến phức tạp với nhiều thủ đoạn tinh vi. Đặc biệt, hình thức mạo danh công an, cơ quan chức năng đã và đang gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với người dân. Bài viết này sẽ giúp quý vị nhận diện 4 dấu hiệu quan trọng của các cuộc gọi lừa đảo mạo danh công an, từ đó trang bị kiến thức cần thiết để bảo vệ bản thân và gia đình khỏi những chiêu trò lừa đảo ngày càng tinh vi.
Tình Hình Lừa Đảo Mạo Danh Công An Tại Việt Nam Hiện Nay
Theo thống kê từ Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông), số vụ lừa đảo mạo danh cơ quan công an, viện kiểm sát và tòa án đã tăng đáng kể trong thời gian gần đây. Chỉ trong quý I năm 2025, cơ quan chức năng đã ghi nhận hơn 1.500 vụ việc người dân bị lừa đảo với tổng số tiền thiệt hại lên đến hàng trăm tỷ đồng.
Thủ đoạn lừa đảo mạo danh công an thường diễn ra theo một kịch bản có sẵn. Đối tượng lừa đảo sẽ gọi điện thoại, tự xưng là cán bộ công an, kiểm sát viên hoặc cán bộ tòa án, thông báo người nhận cuộc gọi liên quan đến một vụ án nào đó như buôn bán ma túy, rửa tiền hoặc tham gia các tổ chức tội phạm. Sau đó, đối tượng đe dọa, gây áp lực tâm lý và yêu cầu chuyển tiền để “xác minh”, “giải quyết vụ việc” hoặc “bảo lãnh tại ngoại”.
Đáng chú ý, các đối tượng lừa đảo thường nắm được những thông tin cá nhân của nạn nhân như họ tên, số CMND/CCCD, địa chỉ… khiến nạn nhân dễ bị đánh lừa và tin tưởng. Nhiều người dân do thiếu hiểu biết và hoảng sợ đã chuyển số tiền lớn cho đối tượng lừa đảo, dẫn đến những thiệt hại không thể khắc phục.
4 Dấu Hiệu Nhận Biết Cuộc Gọi Lừa Đảo Mạo Danh Công An
1. Người Gọi Tự Xưng Là Cán Bộ Công An Và Thông Báo Về Vụ Án Nghiêm Trọng
Dấu hiệu đầu tiên và dễ nhận biết nhất chính là khi có người gọi điện tự xưng là cán bộ công an, viện kiểm sát hoặc tòa án. Họ thường giới thiệu với giọng điệu nghiêm trọng, sử dụng ngôn ngữ hành chính và thông báo rằng quý vị đang liên quan đến một vụ án nghiêm trọng như buôn bán ma túy, rửa tiền hoặc tài khoản ngân hàng của quý vị đang được sử dụng vào các hoạt động phạm pháp.
Cần lưu ý rằng, theo quy định của pháp luật hiện hành, cơ quan công an khi làm việc với công dân sẽ gửi giấy mời, giấy triệu tập hoặc gặp trực tiếp chứ không làm việc qua điện thoại. Đặc biệt, các cơ quan chức năng không bao giờ thông báo về các vụ án qua điện thoại.
Ông Nguyễn Văn Minh, Trưởng phòng An ninh mạng và Phòng chống tội phạm công nghệ cao (Công an Thành phố Hà Nội) khẳng định: “Cơ quan công an không bao giờ thông báo cho người dân về các vụ án hoặc vụ việc có tính chất nghiêm trọng qua điện thoại. Chúng tôi luôn tuân thủ quy trình tố tụng hình sự, triệu tập người liên quan bằng văn bản chính thức có đóng dấu của cơ quan công an và gặp trực tiếp để làm việc.”
2. Sử Dụng Số Điện Thoại Lạ, Có Đầu Số Quốc Tế Hoặc Ẩn Số
Các đối tượng lừa đảo thường sử dụng số điện thoại lạ, có đầu số quốc tế hoặc thậm chí là những số điện thoại ẩn danh (không hiển thị số) khi thực hiện cuộc gọi. Trong nhiều trường hợp, đối tượng còn sử dụng công nghệ để giả mạo số điện thoại của cơ quan công an thật.
Theo báo cáo từ Cục An toàn thông tin, các đối tượng lừa đảo thường sử dụng các đầu số từ nước ngoài như +373 (Moldova), +370 (Lithuania), +371 (Latvia), +84 (Việt Nam) nhưng đã được thay đổi bằng phần mềm. Một số trường hợp, đối tượng còn sử dụng các ứng dụng OTT (Over-The-Top) như Viber, WhatsApp, Telegram để thực hiện cuộc gọi, nhằm tránh bị truy vết.
Khi nhận được cuộc gọi từ những số điện thoại lạ, đặc biệt là số quốc tế hoặc số không hiển thị, quý vị cần đặc biệt cảnh giác và không vội tin vào thông tin được cung cấp. Hãy kiểm tra độ uy tín của cuộc gọi bằng cách gọi trực tiếp đến số điện thoại chính thức của cơ quan công an địa phương để xác minh thông tin.
3. Yêu Cầu Giữ Bí Mật Và Không Được Thông Báo Cho Người Khác
Một dấu hiệu đáng ngờ khác của các cuộc gọi lừa đảo mạo danh công an là yêu cầu giữ bí mật tuyệt đối về cuộc điện thoại và nội dung trao đổi. Đối tượng lừa đảo thường đe dọa rằng nếu nạn nhân tiết lộ thông tin cho người khác, kể cả người thân trong gia đình, sẽ ảnh hưởng đến “quá trình điều tra” hoặc “gây nguy hiểm” cho nạn nhân.
Việc yêu cầu giữ bí mật này nhằm ngăn cản nạn nhân tham khảo ý kiến từ người khác, đặc biệt là những người có kiến thức pháp luật hoặc am hiểu về các hình thức lừa đảo. Điều này giúp đối tượng lừa đảo dễ dàng thao túng tâm lý và kiểm soát hành động của nạn nhân.
Chị Nguyễn Thị H (39 tuổi, Hà Nội) chia sẻ: “Khi nhận được cuộc gọi từ người tự xưng là cán bộ công an, họ yêu cầu tôi không được nói với ai, kể cả chồng con. Họ nói rằng đây là vụ án nhạy cảm và việc tiết lộ thông tin có thể khiến tôi bị bắt giữ ngay lập tức. May mắn là tôi đã kịp thời thông báo cho chồng và anh ấy đã giúp tôi nhận ra đây là lừa đảo.”
Cần nhớ rằng, cơ quan công an khi làm việc luôn công khai, minh bạch và không bao giờ yêu cầu người dân giữ bí mật về các vụ việc đang điều tra. Nếu quý vị nhận được yêu cầu giữ bí mật như vậy, đó chính là dấu hiệu của lừa đảo.
4. Đòi Hỏi Chuyển Tiền Để “Xác Minh” Hoặc “Giải Quyết Vụ Việc”
Dấu hiệu quyết định nhất của các cuộc gọi lừa đảo mạo danh công an chính là yêu cầu chuyển tiền. Sau khi đã tạo áp lực tâm lý đủ lớn, đối tượng lừa đảo sẽ yêu cầu nạn nhân chuyển tiền vào tài khoản ngân hàng với nhiều lý do khác nhau như:
- Chuyển tiền để “xác minh nguồn gốc tiền” không liên quan đến tội phạm
- Nộp tiền “tạm giữ” để chứng minh sự trong sạch
- Đóng “phí bảo lãnh” để không bị bắt giữ
- Chuyển tiền để được “hỗ trợ điều tra” hoặc được “bảo vệ tài sản”
Trong thực tế, cơ quan công an và các cơ quan tư pháp KHÔNG BAO GIỜ yêu cầu người dân chuyển tiền qua tài khoản ngân hàng để phục vụ điều tra hoặc xác minh. Mọi giao dịch liên quan đến tiền bạc trong quá trình tố tụng đều phải tuân thủ quy định pháp luật, có biên lai, chứng từ và thực hiện tại trụ sở cơ quan chức năng.
Trung tá Lê Văn Thành, cán bộ Phòng Cảnh sát hình sự (Công an TP.HCM) cho biết: “Đã có nhiều nạn nhân chuyển số tiền lớn cho đối tượng lừa đảo, có trường hợp lên đến hàng tỷ đồng. Chúng tôi khuyến cáo người dân tuyệt đối không chuyển tiền khi nhận được yêu cầu qua điện thoại, dù người gọi tự xưng là ai.”
Cách Ứng Phó Khi Nhận Cuộc Gọi Nghi Ngờ Lừa Đảo
Giữ Bình Tĩnh Và Không Cung Cấp Thông Tin Cá Nhân
Khi nhận được cuộc gọi từ người tự xưng là cán bộ công an hoặc cơ quan chức năng, điều đầu tiên quý vị cần làm là giữ bình tĩnh. Các đối tượng lừa đảo thường lợi dụng tâm lý hoảng sợ, lo lắng của nạn nhân để thao túng và đẩy nhanh quá trình lừa đảo.
Tuyệt đối không cung cấp thông tin cá nhân như số CMND/CCCD, số tài khoản ngân hàng, mật khẩu, OTP hay bất kỳ thông tin nhạy cảm nào khi được yêu cầu qua điện thoại. Cơ quan công an đã có đầy đủ thông tin về công dân trong cơ sở dữ liệu và không cần phải yêu cầu cung cấp qua điện thoại.
Xác Minh Danh Tính Người Gọi
Để xác minh danh tính của người gọi, quý vị có thể yêu cầu họ cung cấp thông tin chi tiết như họ tên đầy đủ, chức vụ, đơn vị công tác và số điện thoại của đơn vị. Sau đó, quý vị nên gác máy và gọi trực tiếp đến số điện thoại chính thức của cơ quan công an địa phương (có thể tìm kiếm trên website chính thức của Bộ Công an hoặc Công an địa phương) để xác minh thông tin.
Không bao giờ gọi lại số điện thoại mà đối tượng lừa đảo cung cấp, vì đó có thể là số giả mạo được thiết lập sẵn để tiếp tục quá trình lừa đảo.
Tham Khảo Ý Kiến Người Thân Hoặc Luật Sư
Khi nghi ngờ cuộc gọi có dấu hiệu lừa đảo, hãy tham khảo ý kiến của người thân, bạn bè hoặc chuyên gia pháp luật trước khi thực hiện bất kỳ hành động nào. Đặc biệt, khi đối phương yêu cầu quý vị giữ bí mật, càng nên chia sẻ thông tin với người khác để nhận được sự tư vấn kịp thời.
Báo Cáo Cho Cơ Quan Chức Năng
Nếu quý vị nhận được cuộc gọi có dấu hiệu lừa đảo, hãy báo cáo ngay cho cơ quan công an gần nhất hoặc gọi đến đường dây nóng của Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông) theo số 1900.0311. Việc báo cáo kịp thời sẽ giúp cơ quan chức năng có biện pháp ngăn chặn và bảo vệ những người khác khỏi bị lừa đảo.
Các Vụ Lừa Đảo Điển Hình Và Bài Học Kinh Nghiệm
Vụ Lừa Đảo Tại Hà Nội: Chị N Mất 2,1 Tỷ Đồng
Tháng 2/2025, chị N (43 tuổi, Hà Nội) nhận được cuộc gọi từ người tự xưng là cán bộ Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, thông báo chị liên quan đến đường dây rửa tiền xuyên quốc gia. Đối tượng yêu cầu chị chuyển toàn bộ tiền trong tài khoản (2,1 tỷ đồng) vào “tài khoản an toàn” để “xác minh nguồn gốc”. Sau khi chuyển tiền, chị N không thể liên lạc được với “cán bộ công an” nữa và nhận ra mình đã bị lừa.
Bài học kinh nghiệm: Cơ quan công an không bao giờ yêu cầu công dân chuyển tiền vào “tài khoản an toàn”. Mọi giao dịch liên quan đến tiền bạc đều phải được thực hiện tại trụ sở cơ quan chức năng và có biên lai, chứng từ đầy đủ.
Vụ Lừa Đảo Tại TP.HCM: Ông T Bị Lừa 800 Triệu Đồng
Tháng 3/2025, ông T (65 tuổi, TP.HCM) nhận được cuộc gọi từ người tự xưng là cán bộ Viện Kiểm sát nhân dân TP.HCM, thông báo ông liên quan đến vụ án buôn bán ma túy. Đối tượng yêu cầu ông T nộp 800 triệu đồng tiền “bảo lãnh tại ngoại” để không bị bắt giữ. Do lo sợ và thiếu hiểu biết, ông T đã chuyển toàn bộ số tiền tiết kiệm cho đối tượng lừa đảo.
Bài học kinh nghiệm: Việc “bảo lãnh tại ngoại” phải tuân theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự và được thực hiện tại cơ quan tiến hành tố tụng, không bao giờ thực hiện qua chuyển khoản ngân hàng.
Lời Khuyên Để Bảo Vệ Bản Thân Khỏi Lừa Đảo Mạo Danh Công An
Áp Dụng Nguyên Tắc “4 Không” Khi Nhận Cuộc Gọi Lạ
Để tránh trở thành nạn nhân của các đối tượng lừa đảo, quý vị nên áp dụng nguyên tắc “4 không” do Bộ Công an khuyến cáo:
- Không cung cấp thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng cho người lạ
- Không tin vào các cuộc gọi lạ tự xưng là cơ quan chức năng
- Không hoảng sợ khi bị đe dọa qua điện thoại
- Không chuyển tiền theo yêu cầu của người lạ qua điện thoại
Tăng Cường Kiến Thức Về Pháp Luật Và Quy Trình Làm Việc Của Cơ Quan Nhà Nước
Việc trang bị kiến thức cơ bản về pháp luật và quy trình làm việc của các cơ quan nhà nước sẽ giúp quý vị dễ dàng nhận biết các dấu hiệu bất thường trong các cuộc gọi mạo danh. Ví dụ, theo quy định của pháp luật, cơ quan công an không làm việc với công dân qua điện thoại và không yêu cầu chuyển tiền qua tài khoản ngân hàng.
Cài Đặt Ứng Dụng Chặn Cuộc Gọi Lừa Đảo
Hiện nay, có nhiều ứng dụng có thể giúp nhận diện và chặn các cuộc gọi có dấu hiệu lừa đảo. Các ứng dụng này thường có cơ sở dữ liệu về các số điện thoại lừa đảo được cập nhật thường xuyên và sẽ cảnh báo khi quý vị nhận được cuộc gọi từ những số này.
Theo Dõi Thông Tin Cảnh Báo Từ Cơ Quan Chức Năng
Thường xuyên cập nhật thông tin về các hình thức lừa đảo mới từ các kênh chính thống như website của Bộ Công an, Cục An toàn thông tin hoặc các phương tiện truyền thông uy tín. Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông) thường xuyên đăng tải các cảnh báo về các hình thức lừa đảo mới trên website chính thức và các kênh mạng xã hội chính thống.
Kết Luận
Lừa đảo mạo danh công an, cơ quan chức năng đang trở thành vấn nạn nghiêm trọng, gây thiệt hại lớn về tài sản và tinh thần cho nhiều người dân. Việc nhận biết 4 dấu hiệu của cuộc gọi lừa đảo – tự xưng là cán bộ công an, sử dụng số điện thoại lạ, yêu cầu giữ bí mật và đòi hỏi chuyển tiền – sẽ giúp quý vị tránh trở thành nạn nhân của các đối tượng lừa đảo.
Quý vị hãy luôn giữ cảnh giác, trang bị kiến thức cần thiết và tuân thủ nguyên tắc “4 không” khi nhận cuộc gọi lạ. Đồng thời, hãy chia sẻ thông tin này với người thân, bạn bè, đặc biệt là người cao tuổi – những người thường dễ bị tổn thương trước các chiêu trò lừa đảo qua điện thoại.
Cơ quan công an không bao giờ yêu cầu chuyển tiền qua điện thoại!
