Trong kỷ nguyên số hóa ngân hàng hiện nay, tin nhắn SMS Brandname trở thành kênh giao tiếp thiết yếu giữa tổ chức tài chính và khách hàng. Tuy nhiên, đây cũng chính là không gian mà tội phạm mạng nhắm đến để thực hiện các hành vi lừa đảo với thủ đoạn ngày càng tinh vi và khó nhận biết.
Theo số liệu thống kê từ Bộ Công an, mỗi ngày có hàng nghìn tin nhắn giả mạo được phát tán, dẫn đến nhiều trường hợp bị chiếm đoạt tài sản với giá trị lên đến hàng trăm triệu đồng. Bài viết này sẽ trang bị cho quý vị những kỹ năng cần thiết để nhận biết tin nhắn ngân hàng giả mạo chỉ trong vòng 30 giây, góp phần bảo vệ tài sản cá nhân một cách hiệu quả.
Tổng quan về SMS Brandname và thủ đoạn giả mạo
SMS Brandname là gì?
SMS Brandname là hình thức gửi tin nhắn SMS đến điện thoại khách hàng, trong đó tên doanh nghiệp (tên thương hiệu) sẽ hiển thị ở phần người gửi thay vì dãy số điện thoại thông thường. Đây là phương thức truyền thông chính thống được các tổ chức tài chính, ngân hàng sử dụng để:
- Thông báo biến động số dư
- Xác thực giao dịch
- Cung cấp thông tin dịch vụ đến khách hàng
Nguyên nhân xuất hiện tin nhắn giả mạo
Tình trạng tin nhắn SMS Brandname giả mạo phần lớn xuất phát từ việc các đối tượng sử dụng trạm phát sóng BTS giả mạo để gửi hàng loạt tin nhắn lừa đảo tới người dùng với mục đích chiếm đoạt tài sản. Điện thoại di động được thiết kế để tự động kết nối vào các trạm BTS có cường độ sóng mạnh, do đó máy điện thoại sẽ tự động kết nối vào trạm BTS giả đang phát sóng ở khu vực lân cận.
Theo thông tin từ Bộ Công an, mỗi thiết bị BTS giả có khả năng phát tán tới vài chục nghìn tin nhắn trong một ngày. Đây là thủ đoạn tấn công khai thác điểm yếu xác thực của mạng 2G và các thiết bị này thường được đưa vào Việt Nam qua đường không chính ngạch.
Phương thức hoạt động của tin nhắn giả mạo
Cơ chế gửi tin nhắn giả mạo
Để thực hiện hành vi lừa đảo, các đối tượng sử dụng nhiều phương thức khác nhau:
- Sử dụng trạm BTS giả mạo: Các đối tượng đặt thiết bị trên phương tiện di động như ô tô hoặc xe máy, di chuyển đến những nơi đông người để phát tán tin nhắn tới các thuê bao kết nối vào trạm BTS giả.
- Sử dụng phần mềm spam tin nhắn: Đối tượng có thể sử dụng các phần mềm chuyên dụng để phát tán tin nhắn giả mạo thương hiệu đến người dùng, đặc biệt là người dùng thiết bị iOS thông qua dịch vụ iMessage.
- Khai thác tính năng nhận diện thương hiệu: Do tính năng tự động nhận diện thương hiệu trên điện thoại, các tin nhắn giả mạo nhận được sẽ được nhóm cùng với những tin nhắn chính thống đã nhận trước đó, khiến người dùng khó phân biệt được thật giả.
Thời điểm gửi tin nhắn
Các đối tượng thường chọn những thời điểm nhạy cảm mà ngân hàng không hoạt động để gửi tin nhắn giả mạo, chẳng hạn như:
- Ban đêm
- Rạng sáng
- Ngày cuối tuần
- Dịp lễ, tết
Lý do chúng chọn các thời điểm này là để người dùng không thể liên hệ xác thực thông tin với ngân hàng, tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện hành vi lừa đảo.
Dấu hiệu nhận biết tin nhắn ngân hàng giả mạo
Nội dung tin nhắn đáng ngờ
Tin nhắn giả mạo thường có những đặc điểm dễ nhận biết sau:
- Tạo cảm giác khẩn cấp: Tin nhắn thường chứa nội dung tạo áp lực tâm lý như “thông báo tài khoản có giao dịch bất thường ở nước ngoài cần xác thực ngay” hoặc “tài khoản đang bị tạm khóa”.
- Mang tên cơ quan, tổ chức chính thống: Tin nhắn mang tên các cơ quan, tổ chức uy tín như Bộ Công an, Bộ Thông tin và Truyền thông, Vietcombank… nhưng kèm theo đường link đáng ngờ.
- Yêu cầu truy cập link: Đề nghị người dùng truy cập vào đường link để xác thực hoặc nhập thông tin tài khoản với lý do bảo mật.
Đường link giả mạo
Đường link trong tin nhắn giả mạo thường có những đặc điểm sau đây:
- Tên miền gần giống: Tên các website giả thường gần giống với tên các website chính thức của ngân hàng nhưng sẽ có thêm hoặc thiếu một số ký tự. Ví dụ: thay vì vietcombank.com.vn, đối tượng có thể sử dụng vietcombank-vn.com hoặc vietcornbank.com.
- Sử dụng đuôi lạ: Tên miền giả thường sử dụng những đuôi không phổ biến như .cc, .xyz, .tk…
- Các ký tự bất thường: Ngân hàng Vietcombank từng đưa ra cảnh báo về các website giả mạo có đường link với các ký tự bất thường như: https://vietcombank.comvn-br.xyz; https://vietcombank.comvn-br.top; https://vietcombank.vn-vn.top…
Phân biệt tin nhắn thật – giả trong 30 giây
Bước 1: Kiểm tra nội dung tin nhắn (5 giây)
- Thông báo bất thường: Nếu tin nhắn thông báo về giao dịch bất thường, tài khoản bị khóa, hoặc yêu cầu xác minh khẩn cấp, hãy đặc biệt cẩn trọng.
- Yêu cầu click vào link: Các ngân hàng khẳng định không bao giờ gửi tin nhắn có gắn đường dẫn yêu cầu khách hàng cung cấp/nhập tên đăng nhập và mật khẩu truy cập ngân hàng số.
Bước 2: Kiểm tra đường link (10 giây)
- Kiểm tra cấu trúc URL: Website chính thức của ngân hàng thường có đuôi “.vn” và được đánh dấu an toàn bằng biểu tượng ổ khóa bên cạnh.
- Tìm ký tự bất thường: Kiểm tra xem URL có chứa các dấu gạch ngang không cần thiết, các ký tự lạ hoặc cách viết gần giống nhưng không chính xác.
Bước 3: Xác thực tin nhắn với nhà mạng (15 giây)
Theo hướng dẫn từ các ngân hàng, khách hàng có thể kiểm tra tin nhắn SMS Brandname nghi ngờ giả mạo chỉ với 3 bước:
- Sao chép tin nhắn Brandname đang nghi là giả mạo
- Gửi tin nhắn đã sao chép đến đầu số của nhà mạng để kiểm tra:
- 9548 (mạng Viettel)
- 9241 (mạng Mobifone)
- 1551 (mạng Vinaphone)
- Đợi và xem phản hồi của nhà mạng
Ngoài ra, trước khi sử dụng dịch vụ hoặc thực hiện giao dịch qua Internet, người dùng có thể gửi tin nhắn (miễn phí) theo cú pháp: TCTM [Tên miền hoặc link của website] tới đầu số 156; hoặc tra cứu trực tiếp trên cổng thông tin tra cứu tại địa chỉ https://tracuutenmien.gov.vn.
Các hình thức lừa đảo phổ biến qua tin nhắn ngân hàng giả mạo
Giả mạo thông báo tài khoản bị tấn công
Đối tượng gửi tin nhắn thông báo tài khoản đang bị tấn công, yêu cầu truy cập ngay đường link được cung cấp để tăng cường bảo mật. Khi truy cập và làm theo hướng dẫn, toàn bộ số tiền trong tài khoản có nguy cơ bị chiếm đoạt.
Giả mạo tin nhắn định danh của ngân hàng
Đây là một trong những hình thức lừa đảo phổ biến hiện nay. Các đối tượng tạo tên miền phụ dạng [tên ngân hàng].vn-**** và gửi tin nhắn giả mạo với nội dung cảnh báo trừ tiền, thông báo thanh toán dư nợ thẻ tín dụng hoặc dịch vụ mà người dùng không đăng ký.
Giả mạo thông báo giao dịch ở nước ngoài
Nhiều người đã nhận được tin nhắn có tên hiển thị giống ngân hàng đang sử dụng với nội dung: “Chúng tôi phát hiện tài khoản của bạn đang tiêu dùng ở nước ngoài. Nếu không phải bạn đang tiêu dùng vui lòng nhập vào đường link dưới đây để hủy thanh toán…”
Tác hại của việc truy cập vào đường link giả mạo
Đánh cắp thông tin đăng nhập
Khi truy cập vào đường link giả mạo, người dùng sẽ thấy một trang web có giao diện giống hệt trang web chính thức của ngân hàng. Nếu nhập thông tin đăng nhập, mật khẩu, mã OTP vào trang web này, đối tượng sẽ chiếm quyền quản trị tài khoản ngân hàng ngay lập tức.
Chiếm đoạt tài sản
Sau khi có được thông tin đăng nhập và mã OTP, đối tượng sẽ thực hiện các giao dịch chuyển khoản để chiếm đoạt toàn bộ số tiền đang có trong tài khoản của khách hàng. Nhiều trường hợp đã bị mất hàng trăm triệu đồng chỉ trong vài phút.
Biện pháp phòng tránh lừa đảo qua tin nhắn ngân hàng giả mạo
Nguyên tắc cơ bản khi nhận tin nhắn từ ngân hàng
- Không bao giờ click vào link: Tuyệt đối không mở các đường link có dấu hiệu đáng ngờ trong tin nhắn.
- Kiểm tra kỹ nội dung: Dành thời gian kiểm tra kỹ nội dung, đặc biệt là tin nhắn gây chú ý như trúng thưởng, khuyến mãi.
- Xác thực thông tin: Khi nhận được tin nhắn SMS Brandname có dấu hiệu bất thường, nên liên hệ ngay đến tổ chức, cơ quan liên quan qua số điện thoại chính thức để xác thực lại.
Bảo vệ thông tin cá nhân
- Không chia sẻ thông tin: Tuyệt đối không chia sẻ thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng, mã OTP với bất kỳ ai, kể cả người tự xưng là nhân viên ngân hàng.
- Cảnh giác với yêu cầu cung cấp thông tin: Các ngân hàng không bao giờ yêu cầu khách hàng cung cấp thông tin tài khoản qua SMS, email hoặc điện thoại.
Kiểm tra tài khoản ngân hàng thường xuyên
- Theo dõi biến động tài khoản: Thường xuyên kiểm tra tài khoản ngân hàng để phát hiện sớm các giao dịch bất thường.
- Cài đặt thông báo giao dịch: Đăng ký dịch vụ thông báo biến động số dư qua SMS hoặc ứng dụng ngân hàng.
Xử lý khi nghi ngờ bị lừa đảo qua tin nhắn giả mạo
Các bước khẩn cấp cần thực hiện
- Liên hệ ngân hàng ngay lập tức: Nếu nghi ngờ bản thân đang bị lừa đảo, cần liên hệ ngay tổng đài chăm sóc khách hàng của ngân hàng để khóa tài khoản hoặc ngăn chặn giao dịch.
- Báo cáo với cơ quan công an: Trình báo sự việc với cơ quan công an gần nhất hoặc qua tổng đài 113.
- Tìm kiếm sự hỗ trợ: Tìm kiếm sự hỗ trợ từ người thân, bạn bè và các cơ quan chức năng.
Ngăn chặn thiệt hại
- Thay đổi mật khẩu: Nếu đã vô tình cung cấp thông tin, cần ngay lập tức thay đổi mật khẩu đăng nhập tài khoản ngân hàng từ thiết bị an toàn khác.
- Tạm khóa tài khoản: Yêu cầu ngân hàng tạm khóa tài khoản để ngăn chặn các giao dịch không mong muốn.
Trách nhiệm của các bên liên quan
Trách nhiệm của ngân hàng
Các ngân hàng cần:
- Tăng cường cảnh báo khách hàng về các hình thức lừa đảo mới
- Nâng cao hệ thống bảo mật
- Hỗ trợ khách hàng xử lý nhanh chóng khi xảy ra sự cố
Trách nhiệm của nhà mạng viễn thông
Các nhà mạng cần:
- Tăng cường kiểm soát việc đăng ký và sử dụng SMS Brandname
- Phát hiện và ngăn chặn kịp thời các trạm BTS giả
- Phối hợp với cơ quan chức năng trong việc điều tra, xử lý các vụ lừa đảo
Trách nhiệm của người dùng
Người dùng cần:
- Nâng cao cảnh giác, tìm hiểu về các hình thức lừa đảo
- Tuân thủ các nguyên tắc bảo mật thông tin
- Báo cáo kịp thời các trường hợp nghi ngờ lừa đảo
Kết luận
Lừa đảo qua tin nhắn ngân hàng giả mạo ngày càng trở nên tinh vi và phức tạp, gây ra nhiều thiệt hại cho người dùng. Việc nhận biết tin nhắn thật – giả trong 30 giây là kỹ năng cần thiết để bảo vệ tài sản của mình trong thời đại số. Bằng cách kiểm tra nội dung tin nhắn, đường link và xác thực thông tin với nhà mạng, người dùng có thể tránh được những cạm bẫy lừa đảo tinh vi.
Hãy luôn ghi nhớ nguyên tắc: “Tin nhắn lạ không mở link – Bảo vệ tài khoản của mình”. Chỉ cần 30 giây cẩn trọng có thể giúp quý vị tránh mất tiền oan. Nếu nghi ngờ tin nhắn có dấu hiệu lừa đảo, hãy liên hệ trực tiếp với ngân hàng qua số điện thoại chính thức hoặc đến trực tiếp chi nhánh gần nhất để xác minh thông tin.
Trong thời đại công nghệ phát triển, sự cảnh giác của mỗi người là lá chắn vững chắc nhất để bảo vệ tài sản và thông tin cá nhân trước các thủ đoạn lừa đảo ngày càng tinh vi.
