Trong đời sống hàng ngày, ai cũng mong muốn có được những may mắn bất ngờ. Chính vì vậy, khi nhận được cuộc gọi thông báo trúng thưởng với giá trị lớn, nhiều người thường vui mừng và tin tưởng ngay lập tức. Đáng tiếc, đây lại là một trong những phương thức lừa đảo phổ biến nhất hiện nay, gây thiệt hại tài chính nghiêm trọng cho nhiều người dân. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn 5 bước cụ thể để xác minh tính xác thực của các cuộc gọi báo trúng thưởng, giúp bạn tránh rơi vào bẫy lừa đảo và bảo vệ tài sản của mình.
Tình hình lừa đảo trúng thưởng qua điện thoại tại Việt Nam
Theo thống kê từ Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông), trong 6 tháng đầu năm 2025, đã có hơn 8.000 vụ lừa đảo liên quan đến trúng thưởng qua điện thoại được ghi nhận, với tổng thiệt hại ước tính lên đến hơn 350 tỷ đồng. Con số này tăng 30% so với cùng kỳ năm 2024, cho thấy tình trạng lừa đảo trúng thưởng qua điện thoại đang diễn biến hết sức phức tạp.
Đáng chú ý, các đối tượng lừa đảo không chỉ nhắm vào người cao tuổi như trước đây mà còn mở rộng đối tượng sang cả những người trẻ, người có trình độ học vấn cao. Thủ đoạn lừa đảo cũng ngày càng tinh vi, khiến ngay cả những người có kiến thức và sự cảnh giác cũng có thể trở thành nạn nhân.
Ông Nguyễn Văn A, Phó Cục trưởng Cục An toàn thông tin, cho biết: “Các đối tượng lừa đảo hiện nay sử dụng công nghệ cao để thu thập thông tin cá nhân của người dùng, từ đó đưa ra các thông tin ‘trúng thưởng’ có vẻ đáng tin cậy. Họ thậm chí còn mạo danh các công ty, tổ chức uy tín để tăng độ tin cậy cho cuộc gọi.”
Các hình thức lừa đảo trúng thưởng phổ biến
1. Mạo danh các chương trình khuyến mãi của doanh nghiệp lớn
Các đối tượng lừa đảo thường mạo danh các doanh nghiệp lớn, uy tín như ngân hàng, siêu thị, công ty viễn thông, hãng hàng không… Họ thông báo người nhận cuộc gọi đã trúng thưởng trong chương trình khuyến mãi của doanh nghiệp đó, với phần thưởng có giá trị lớn như ô tô, xe máy, điện thoại đắt tiền, hoặc tiền mặt.
2. Lừa đảo trúng xổ số, quay số may mắn
Đối tượng lừa đảo gọi điện thông báo người nhận cuộc gọi đã trúng giải trong một chương trình xổ số, quay số may mắn nào đó mà họ thậm chí chưa từng tham gia. Thường thì số tiền trúng thưởng được thông báo rất lớn, có thể lên đến hàng trăm triệu hoặc hàng tỷ đồng.
3. Thông báo trúng thưởng từ các cuộc thi trực tuyến
Nạn nhân được thông báo đã trúng thưởng từ các cuộc thi trực tuyến, bình chọn, hoặc tham gia các sự kiện trên mạng xã hội mà họ có thể đã tham gia một cách vô tình hoặc thậm chí không hề tham gia.
4. Quà tặng từ người thân ở nước ngoài
Hình thức này thường nhắm vào những người có người thân đang sinh sống và làm việc ở nước ngoài. Đối tượng lừa đảo thông báo người nhận cuộc gọi có một món quà giá trị lớn được gửi từ người thân ở nước ngoài và cần phải đóng phí để nhận được món quà đó.
5. Trúng thưởng từ các thương hiệu quốc tế
Đối tượng lừa đảo mạo danh các thương hiệu quốc tế nổi tiếng, thông báo người nhận cuộc gọi đã được chọn ngẫu nhiên để nhận một phần thưởng đặc biệt với giá trị lớn từ chương trình khuyến mãi toàn cầu của thương hiệu đó.
5 bước xác minh tính xác thực của cuộc gọi trúng thưởng
Bước 1: Giữ bình tĩnh và đặt câu hỏi
Khi nhận được cuộc gọi thông báo trúng thưởng, điều đầu tiên bạn cần làm là giữ bình tĩnh, không vội vàng tin tưởng và hành động theo yêu cầu của người gọi. Hãy đặt các câu hỏi cụ thể để xác minh tính xác thực của cuộc gọi:
- Tên đầy đủ và chức danh của người gọi là gì?
- Họ đại diện cho công ty, tổ chức nào?
- Bạn đã tham gia chương trình khuyến mãi, cuộc thi nào để được nhận giải thưởng này?
- Thời gian, địa điểm của chương trình khuyến mãi, cuộc thi đó là khi nào, ở đâu?
- Thông tin cụ thể về giải thưởng (tên giải, giá trị, điều kiện nhận thưởng)?
Bà Trần Thị B (65 tuổi, Hà Nội) chia sẻ: “Tôi nhận được cuộc gọi thông báo trúng một chiếc xe máy điện trong chương trình khuyến mãi của một siêu thị lớn. Khi tôi hỏi về thời gian tham gia chương trình, người gọi trả lời lúng túng và không rõ ràng. Đó là dấu hiệu đầu tiên khiến tôi nghi ngờ về tính xác thực của cuộc gọi.”
Bước 2: Kiểm tra thông tin về chương trình khuyến mãi, cuộc thi
Sau khi có thông tin về chương trình khuyến mãi, cuộc thi mà bạn được thông báo đã trúng thưởng, hãy kiểm tra xem thông tin đó có chính xác không:
- Tìm kiếm thông tin về chương trình khuyến mãi, cuộc thi trên website chính thức của công ty, tổ chức được nhắc đến
- Kiểm tra các kênh truyền thông chính thức (fanpage, kênh YouTube, Instagram…) của công ty, tổ chức đó
- Đọc kỹ thể lệ chương trình để xem có điều khoản nào về việc thông báo trúng thưởng qua điện thoại không
- Xác minh xem bạn có thực sự tham gia chương trình, cuộc thi đó không
Nếu không tìm thấy thông tin về chương trình khuyến mãi, cuộc thi được nhắc đến, hoặc thấy rằng bạn chưa từng tham gia, đó là dấu hiệu rõ ràng của lừa đảo.
Bước 3: Liên hệ trực tiếp với công ty, tổ chức
Bước quan trọng tiếp theo là liên hệ trực tiếp với công ty, tổ chức mà người gọi tự xưng là đại diện. Lưu ý, không sử dụng số điện thoại hoặc email do người gọi cung cấp, mà hãy:
- Tìm số điện thoại tổng đài, hotline chính thức trên website của công ty, tổ chức
- Gọi điện và xác minh thông tin về chương trình khuyến mãi, cuộc thi và việc bạn có tên trong danh sách người trúng thưởng không
- Nếu có thể, hãy đến trực tiếp trụ sở, chi nhánh của công ty, tổ chức để xác minh
Anh Nguyễn Văn C (42 tuổi, TP.HCM) kể: “Tôi nhận được cuộc gọi thông báo trúng một iPhone từ chương trình khách hàng thân thiết của ngân hàng tôi đang sử dụng. Thay vì tin ngay, tôi đã gọi đến tổng đài chính thức của ngân hàng và được xác nhận rằng không có chương trình khuyến mãi nào như vậy.”
Bước 4: Cảnh giác với các yêu cầu đáng ngờ
Một dấu hiệu quan trọng để nhận biết lừa đảo trúng thưởng qua điện thoại là các yêu cầu đáng ngờ từ người gọi. Hãy đặc biệt cảnh giác khi người gọi yêu cầu:
- Đóng phí để nhận thưởng (phí vận chuyển, phí bảo hiểm, phí xác minh, phí thuế…)
- Cung cấp thông tin cá nhân nhạy cảm (số tài khoản ngân hàng, mật khẩu, mã OTP…)
- Chuyển tiền đến một tài khoản cá nhân
- Mua thẻ cào điện thoại hoặc thẻ game để “kích hoạt” giải thưởng
- Tải và cài đặt một ứng dụng không rõ nguồn gốc
- Giữ bí mật về việc trúng thưởng
- Quyết định nhanh trong thời gian ngắn (thường là 24-48 giờ)
Theo quy định của pháp luật và thông lệ của các chương trình khuyến mãi chính thống, người trúng thưởng KHÔNG BAO GIỜ phải đóng bất kỳ khoản phí nào trước khi nhận thưởng. Các khoản thuế liên quan đến giải thưởng (nếu có) sẽ được khấu trừ trực tiếp từ giá trị giải thưởng hoặc được người trúng thưởng nộp trực tiếp cho cơ quan thuế, không phải chuyển cho người tổ chức chương trình.
Bước 5: Báo cáo cho cơ quan chức năng
Nếu sau khi thực hiện các bước trên, bạn xác định đó là cuộc gọi lừa đảo, hãy:
- Ghi lại số điện thoại của người gọi
- Lưu lại nội dung cuộc gọi (nếu có thể)
- Báo cáo cho cơ quan công an gần nhất
- Gọi đến đường dây nóng của Cục An toàn thông tin: 1900.0311
- Thông báo cho công ty, tổ chức bị mạo danh
- Chia sẻ thông tin với người thân, bạn bè để cảnh báo
Việc báo cáo kịp thời không chỉ giúp bảo vệ bạn mà còn góp phần ngăn chặn các đối tượng lừa đảo tiếp tục gây hại cho người khác.
Trường hợp điển hình và bài học kinh nghiệm
Trường hợp 1: Mất 50 triệu đồng vì tin vào “trúng thưởng” từ siêu thị lớn
Ông Lê Văn D (68 tuổi, Đà Nẵng) nhận được cuộc gọi thông báo ông đã trúng một chiếc ô tô trị giá 500 triệu đồng trong chương trình khuyến mãi của một siêu thị lớn. Để nhận thưởng, ông được yêu cầu đóng 50 triệu đồng “phí thuế trước bạ và vận chuyển”. Sau khi chuyển tiền, ông D. không thể liên lạc được với “nhân viên chương trình khuyến mãi” nữa và nhận ra mình đã bị lừa.
Bài học: Các chương trình khuyến mãi chính thống không bao giờ yêu cầu người trúng thưởng đóng phí trước khi nhận thưởng. Nếu được yêu cầu đóng bất kỳ khoản phí nào, đó chắc chắn là lừa đảo.
Trường hợp 2: Cảnh giác kịp thời, tránh mất tiền
Chị Phạm Thị E (35 tuổi, Hà Nội) nhận được cuộc gọi thông báo chị đã trúng 200 triệu đồng từ chương trình quay số của một ngân hàng. Để nhận thưởng, chị được yêu cầu cung cấp thông tin tài khoản ngân hàng, mã OTP và chuyển 10 triệu đồng “phí xác minh danh tính”. Nhờ đã đọc các bài viết cảnh báo về lừa đảo trúng thưởng, chị E. đã liên hệ trực tiếp với ngân hàng để xác minh và phát hiện đây là lừa đảo.
Bài học: Luôn xác minh thông tin trúng thưởng thông qua các kênh chính thức của đơn vị tổ chức và không bao giờ cung cấp thông tin cá nhân nhạy cảm qua điện thoại.
Cách phòng tránh lừa đảo trúng thưởng qua điện thoại
1. Luôn giữ thái độ hoài nghi với các thông báo trúng thưởng bất ngờ
Nếu bạn nhận được thông báo trúng thưởng từ chương trình, cuộc thi mà bạn không nhớ đã tham gia, hãy luôn giữ thái độ hoài nghi. Các chương trình khuyến mãi, cuộc thi chính thống thường yêu cầu đăng ký tham gia rõ ràng và người tham gia đều biết mình đã tham gia.
2. Nhớ nguyên tắc “không có bữa trưa nào miễn phí”
Trong cuộc sống, hiếm khi có chuyện được tặng quà có giá trị lớn mà không có điều kiện hoặc không phải làm gì. Nếu được thông báo trúng thưởng giá trị lớn một cách quá dễ dàng, hãy cảnh giác vì đó có thể là lừa đảo.
3. Không bao giờ đóng phí để nhận thưởng
Các chương trình khuyến mãi, xổ số chính thống không bao giờ yêu cầu người trúng thưởng đóng phí trước khi nhận thưởng. Nếu được yêu cầu đóng bất kỳ khoản phí nào, hãy từ chối và xác minh lại thông tin.
4. Bảo vệ thông tin cá nhân
Không cung cấp thông tin cá nhân nhạy cảm như số CMND/CCCD, số tài khoản ngân hàng, mật khẩu, mã OTP cho người lạ qua điện thoại, kể cả khi họ tự xưng là đại diện của các công ty, tổ chức uy tín.
5. Cập nhật kiến thức về các hình thức lừa đảo mới
Thường xuyên cập nhật thông tin về các hình thức lừa đảo mới từ các kênh chính thống như website của Bộ Công an, Cục An toàn thông tin hoặc các phương tiện truyền thông uy tín. Các đối tượng lừa đảo luôn đổi mới phương thức, thủ đoạn, vì vậy việc cập nhật kiến thức là rất quan trọng để phòng tránh hiệu quả.
Kết luận
Lừa đảo trúng thưởng qua điện thoại đang là vấn nạn nghiêm trọng, gây thiệt hại lớn về tài sản và tinh thần cho nhiều người dân. Việc nắm vững 5 bước xác minh tính xác thực của cuộc gọi trúng thưởng – giữ bình tĩnh và đặt câu hỏi, kiểm tra thông tin về chương trình khuyến mãi, liên hệ trực tiếp với công ty, cảnh giác với các yêu cầu đáng ngờ, và báo cáo cho cơ quan chức năng – sẽ giúp bạn tránh trở thành nạn nhân của các đối tượng lừa đảo.
Hãy luôn nhớ khẩu hiệu: “Trúng thưởng bất ngờ qua điện thoại – Dừng lại và kiểm tra” và chia sẻ thông tin này với người thân, bạn bè, đặc biệt là người cao tuổi – những người thường dễ bị tổn thương trước các chiêu trò lừa đảo trúng thưởng qua điện thoại.
Cuối cùng, khi nhận được thông báo trúng thưởng, hãy thực hiện đầy đủ 5 bước xác minh trước khi tin tưởng và hành động. Sự cẩn trọng của bạn sẽ là bức tường thành vững chắc bảo vệ tài sản của bạn khỏi các chiêu trò lừa đảo ngày càng tinh vi.
