Thực Trạng Lừa Đảo Cho Vay Qua Điện Thoại
Trong bối cảnh kinh tế còn nhiều thách thức, nhu cầu vay vốn nhanh chóng để giải quyết các vấn đề tài chính cấp bách ngày càng gia tăng. Đáng tiếc, tình hình này đã tạo cơ hội cho các đối tượng lừa đảo thực hiện hành vi phi pháp, đặc biệt thông qua các cuộc gọi chào mời vay vốn với những điều kiện hấp dẫn.
Theo số liệu từ Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông), trong 6 tháng đầu năm 2025, cơ quan chức năng đã ghi nhận hơn 12.000 vụ lừa đảo liên quan đến cho vay qua điện thoại, với tổng thiệt hại ước tính lên đến hơn 500 tỷ đồng. Con số này tăng 45% so với cùng kỳ năm 2024, phản ánh tình trạng lừa đảo cho vay qua điện thoại đang diễn biến hết sức phức tạp.
Ông Nguyễn Văn Minh, Phó Cục trưởng Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an) nhận định: “Các đối tượng lừa đảo ngày càng tinh vi, chúng sử dụng công nghệ cao để thu thập thông tin cá nhân của người dùng, từ đó đưa ra các gói vay ‘cá nhân hóa’ nhằm tăng độ tin cậy. Người dân cần đặc biệt cảnh giác với các cuộc gọi chào mời vay vốn không rõ nguồn gốc.”
Phương Thức Lừa Đảo Phổ Biến
1. Chào Mời Vay Nhanh Không Thế Chấp
Đây là phương thức phổ biến nhất hiện nay. Đối tượng lừa đảo gọi điện chào mời các khoản vay với lãi suất thấp, không yêu cầu thế chấp tài sản, thủ tục đơn giản và giải ngân nhanh chóng. Tuy nhiên, sau khi nạn nhân hoàn tất hồ sơ và đóng các khoản phí ban đầu, đối tượng lừa đảo sẽ biến mất hoặc liên tục yêu cầu đóng thêm nhiều khoản phí khác với các lý do khác nhau.
2. Giả Danh Ngân Hàng, Tổ Chức Tín Dụng
Các đối tượng lừa đảo thường mạo danh nhân viên của các ngân hàng, tổ chức tài chính uy tín nhằm tạo lòng tin. Chúng sử dụng các số điện thoại có đầu số tương tự tổng đài ngân hàng hoặc thậm chí hack các website chính thức để tạo ra hình ảnh chuyên nghiệp, từ đó dễ dàng đánh lừa người có nhu cầu vay vốn.
3. Ứng Dụng Vay Tiền Giả Mạo
Hình thức này kết hợp giữa cuộc gọi chào mời và ứng dụng vay tiền giả mạo. Đối tượng lừa đảo gọi điện giới thiệu về ứng dụng vay tiền “uy tín”, hướng dẫn nạn nhân cài đặt ứng dụng này trên điện thoại. Thực chất, đây là ứng dụng độc hại, có khả năng thu thập thông tin cá nhân, thậm chí chiếm quyền điều khiển thiết bị của nạn nhân.
4. Vay Trả Góp Qua Thẻ Tín Dụng
Đối tượng lừa đảo gọi điện chào mời dịch vụ chuyển đổi khoản vay từ thẻ tín dụng sang hình thức trả góp với lãi suất thấp. Để thực hiện, nạn nhân được yêu cầu cung cấp thông tin thẻ tín dụng, mã OTP và các thông tin nhạy cảm khác. Sau khi có được thông tin này, đối tượng lừa đảo sẽ sử dụng thẻ tín dụng của nạn nhân để thực hiện các giao dịch trái phép.
5. Kết Hợp Tin Nhắn SMS Và Cuộc Gọi
Đối tượng lừa đảo ban đầu gửi tin nhắn SMS thông báo về khoản vay đã được duyệt hoặc khuyến mãi đặc biệt từ các tổ chức tín dụng. Sau đó, chúng sẽ gọi điện thoại để “xác nhận thông tin” và yêu cầu nạn nhân đóng các khoản phí để được giải ngân khoản vay.
5 Dấu Hiệu Nhận Biết Lừa Đảo
1. Lãi Suất Thấp Bất Thường
Dấu hiệu rõ ràng nhất của lừa đảo cho vay qua điện thoại là mức lãi suất được chào mời thấp bất thường so với thị trường. Trong khi các ngân hàng và tổ chức tín dụng chính thống thường có mức lãi suất cho vay tiêu dùng không thế chấp từ 15-20%/năm, các đối tượng lừa đảo thường chào mời mức lãi suất chỉ 0.5-2%/tháng (tương đương 6-24%/năm) mà không cần thẩm định khả năng trả nợ.
Chị Nguyễn Thị A. (35 tuổi, Hà Nội) chia sẻ: “Tôi nhận được cuộc gọi chào mời vay 200 triệu đồng với lãi suất chỉ 0.6%/tháng, không cần thế chấp và giải ngân trong 24 giờ. Mức lãi suất này thấp hơn nhiều so với ngân hàng tôi đang sử dụng, nên tôi đã nghi ngờ và từ chối.”
Lưu ý: Các khoản vay có lãi suất thấp bất thường thường đi kèm với nhiều khoản phí ẩn hoặc điều kiện khắt khe không được công khai từ đầu. Đây là chiêu trò nhằm thu hút người vay mà không tiết lộ tổng chi phí thực sự của khoản vay.
2. Thời Gian Xử Lý Và Giải Ngân Siêu Tốc
Các tổ chức tín dụng chính thống thường cần thời gian để thẩm định hồ sơ, đánh giá khả năng trả nợ của khách hàng trước khi quyết định cho vay. Quá trình này thường kéo dài từ vài ngày đến vài tuần tùy thuộc vào giá trị khoản vay và chính sách của từng tổ chức.
Ngược lại, các đối tượng lừa đảo thường hứa hẹn giải ngân “siêu tốc” trong vòng 30 phút đến 24 giờ mà không cần thẩm định kỹ lưỡng. Đây là dấu hiệu đáng ngờ, bởi không có tổ chức tín dụng uy tín nào giải ngân khoản vay lớn mà không thực hiện quy trình thẩm định nghiêm ngặt.
3. Yêu Cầu Đóng Phí Trước Khi Nhận Tiền Vay
Đây là dấu hiệu nhận biết lừa đảo phổ biến nhất. Các đối tượng lừa đảo thường yêu cầu người vay đóng trước các khoản phí với nhiều tên gọi khác nhau: phí hồ sơ, phí bảo hiểm khoản vay, phí công chứng, phí giải ngân, phí xác minh tài khoản…
Theo quy định của pháp luật và thông lệ của các tổ chức tín dụng chính thống, các khoản phí liên quan đến khoản vay (nếu có) sẽ được trừ trực tiếp vào khoản giải ngân hoặc cộng vào khoản nợ, chứ không yêu cầu đóng trước khi nhận tiền vay.
Ông Lê Văn C. (55 tuổi, Đà Nẵng) chia sẻ: “Tôi suýt mất 25 triệu đồng khi nhận được cuộc gọi chào mời vay 300 triệu đồng. Họ yêu cầu tôi đóng trước ‘phí bảo hiểm khoản vay’ là 5% giá trị khoản vay. May mắn là tôi đã tham khảo ý kiến con trai và nhận ra đây là lừa đảo.”
4. Gây Áp Lực Quyết Định Nhanh
Các đối tượng lừa đảo thường tạo áp lực, yêu cầu người vay phải quyết định ngay lập tức hoặc trong thời gian rất ngắn (thường là trong ngày) với lý do “chương trình khuyến mãi có hạn”, “chỉ còn vài suất vay ưu đãi”… Đây là chiêu trò nhằm khiến nạn nhân không có thời gian suy nghĩ kỹ lưỡng, tham khảo ý kiến người khác hoặc so sánh với các sản phẩm vay khác trên thị trường.
5. Không Có Địa Chỉ Văn Phòng Cụ Thể
Các tổ chức tín dụng chính thống luôn có trụ sở, chi nhánh, phòng giao dịch với địa chỉ cụ thể và có thể kiểm chứng. Trong khi đó, các đối tượng lừa đảo thường chỉ giao dịch qua điện thoại hoặc online, tránh gặp mặt trực tiếp và không có địa chỉ văn phòng rõ ràng.
Khi được hỏi về địa chỉ văn phòng, chúng thường đưa ra các lý do như “thủ tục online 100%”, “không cần đến văn phòng”, hoặc cung cấp địa chỉ không chính xác, không thể tìm kiếm trên các nền tảng bản đồ trực tuyến.
Biện Pháp Phòng Tránh Hiệu Quả
1. Kiểm Tra Tính Pháp Lý
Trước khi quyết định vay tiền, quý vị cần kiểm tra xem tổ chức cho vay có được cấp phép hoạt động trong lĩnh vực tín dụng hay không. Có thể tra cứu thông tin trên website chính thức của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam hoặc gọi điện trực tiếp đến tổng đài chính thức của ngân hàng, tổ chức tài chính được nhắc đến.
2. Từ Chối Cuộc Gọi Chào Mời
Các ngân hàng và tổ chức tín dụng uy tín thường không chủ động gọi điện chào mời khoản vay cụ thể với các điều kiện ưu đãi đặc biệt. Nếu nhận được cuộc gọi như vậy, hãy cảnh giác và từ chối ngay.
3. Không Đóng Phí Trước Khi Nhận Vay
Đây là nguyên tắc quan trọng nhất để tránh bị lừa đảo. Các tổ chức tín dụng chính thống không yêu cầu đóng phí trước khi giải ngân khoản vay. Nếu bị yêu cầu chuyển tiền để “đóng phí”, “mở tài khoản”, “mua bảo hiểm khoản vay”… trước khi nhận tiền vay, đó chắc chắn là lừa đảo.
4. Tham Khảo Ý Kiến Chuyên Gia
Khi có nhu cầu vay vốn, quý vị nên tham khảo ý kiến của người thân, bạn bè hoặc chuyên gia tài chính trước khi đưa ra quyết định. Đặc biệt, khi nhận được lời chào mời vay vốn với điều kiện quá hấp dẫn, hãy chia sẻ thông tin với người có kinh nghiệm để được tư vấn kịp thời.
5. Sử Dụng Kênh Vay Chính Thống
Khi có nhu cầu vay vốn, hãy liên hệ trực tiếp với các ngân hàng, tổ chức tài chính uy tín thông qua các kênh chính thống như đến trực tiếp trụ sở, chi nhánh, hoặc truy cập website chính thức, gọi đến tổng đài chính thức của họ.
Quy Trình Xử Lý Khi Phát Hiện Lừa Đảo
1. Giữ Bình Tĩnh Và Từ Chối
Khi nhận ra dấu hiệu lừa đảo, hãy giữ bình tĩnh và từ chối dứt khoát. Không nên tranh cãi hoặc tiếp tục trao đổi với đối tượng lừa đảo, bởi điều này có thể khiến quý vị vô tình tiết lộ thêm thông tin cá nhân.
2. Thu Thập Bằng Chứng
Nếu có thể, hãy ghi lại cuộc gọi, chụp màn hình tin nhắn, lưu lại số điện thoại và thông tin mà đối tượng lừa đảo cung cấp. Những bằng chứng này sẽ rất hữu ích khi quý vị báo cáo với cơ quan chức năng.
3. Báo Cáo Cho Cơ Quan Chức Năng
Khi phát hiện dấu hiệu lừa đảo, hãy báo cáo ngay cho:
- Cơ quan công an gần nhất
- Tổng đài của Cục An toàn thông tin: 1900.0311
- Nếu đối tượng lừa đảo mạo danh ngân hàng, tổ chức tài chính, hãy thông báo cho tổ chức đó để họ có biện pháp cảnh báo khách hàng
4. Cảnh Báo Cho Người Thân
Hãy chia sẻ thông tin về thủ đoạn lừa đảo mà quý vị gặp phải với người thân, bạn bè để họ nâng cao cảnh giác và không trở thành nạn nhân của những đối tượng lừa đảo tương tự.
Bài Học Từ Các Trường Hợp Thực Tế
Trường Hợp 1: Mất 50 Triệu Đồng Vì Tin Vào Lãi Suất Thấp
Anh Nguyễn Văn D. (38 tuổi, Hà Nội) nhận được cuộc gọi chào mời vay 500 triệu đồng với lãi suất chỉ 0.5%/tháng, không cần thế chấp. Để được giải ngân, anh D. được yêu cầu đóng “phí bảo hiểm khoản vay” là 10% giá trị khoản vay (50 triệu đồng). Sau khi chuyển tiền, anh D. không thể liên lạc được với “nhân viên tư vấn” nữa và nhận ra mình đã bị lừa.
Bài học: Không bao giờ tin vào các lời chào mời vay vốn với lãi suất thấp bất thường và tuyệt đối không đóng bất kỳ khoản phí nào trước khi nhận tiền vay.
Trường Hợp 2: Cảnh Giác Kịp Thời
Chị Trần Thị E. (45 tuổi, TP.HCM) nhận được cuộc gọi từ người tự xưng là nhân viên ngân hàng, thông báo chị được phê duyệt khoản vay 300 triệu đồng với lãi suất ưu đãi. Để nhận tiền, chị E. được yêu cầu đóng 15 triệu đồng “phí mở tài khoản đảm bảo”. Do đã đọc các bài viết cảnh báo về lừa đảo, chị E. đã yêu cầu được đến trực tiếp chi nhánh ngân hàng để làm thủ tục. Đối tượng lừa đảo lập tức từ chối và chị E. nhận ra đây là lừa đảo.
Bài học: Luôn đề nghị được gặp trực tiếp tại trụ sở, chi nhánh chính thức của tổ chức tín dụng khi có nhu cầu vay vốn.
Kết Luận
Lừa đảo cho vay qua điện thoại đang là vấn nạn nghiêm trọng, gây thiệt hại lớn về tài sản và tinh thần cho nhiều người dân. Việc nhận biết các dấu hiệu lừa đảo, đặc biệt là lãi suất thấp bất thường, thời gian giải ngân nhanh chóng và yêu cầu đóng phí trước khi nhận tiền vay, sẽ giúp quý vị tránh trở thành nạn nhân của các đối tượng lừa đảo.
Hãy luôn nhớ nguyên tắc: “Lãi suất thấp bất thường – Cảnh báo dấu hiệu lừa đảo” và chia sẻ thông tin này với người thân, bạn bè, đặc biệt là những người có nhu cầu vay vốn cấp bách – những người thường dễ bị tổn thương trước các chiêu trò lừa đảo cho vay qua điện thoại.
Cuối cùng, khi có nhu cầu vay vốn, hãy luôn lựa chọn các kênh chính thống, liên hệ trực tiếp với các ngân hàng, tổ chức tài chính uy tín được Ngân hàng Nhà nước cấp phép để đảm bảo an toàn cho tài sản của mình.
