Năm 2025 chứng kiến sự gia tăng đáng báo động của các hình thức lừa đảo qua quà tặng và trúng thưởng giả mạo, với thủ đoạn ngày càng tinh vi và chuyên nghiệp. Theo thống kê từ Cục An toàn thông tin, số vụ lừa đảo liên quan đến quà tặng, khuyến mãi và trúng thưởng đã tăng 45% so với năm trước, gây thiệt hại ước tính hơn 800 tỷ đồng cho người dân. Các đối tượng lừa đảo đã khéo léo kết hợp giữa công nghệ cao và tâm lý học để tạo ra những chiêu trò lừa đảo hấp dẫn, dễ dàng đánh vào lòng tham và sự thiếu cảnh giác của con người. Bài viết này sẽ giúp bạn nhận diện các hình thức lừa đảo phổ biến qua quà tặng và trúng thưởng, cung cấp các dấu hiệu nhận biết và biện pháp phòng tránh hiệu quả, bảo vệ bạn và gia đình khỏi những rủi ro tài chính không đáng có.
Tình hình lừa đảo qua quà tặng và trúng thưởng năm 2025
Theo báo cáo từ Hiệp hội An ninh mạng Việt Nam, lừa đảo quà tặng và trúng thưởng đang nổi lên như một trong những hình thức phổ biến nhất, chiếm khoảng 32% tổng số vụ lừa đảo được ghi nhận trong năm 2025. Đặc biệt, các đối tượng lừa đảo đã chuyển từ hình thức trực tuyến đơn thuần sang phối hợp nhiều kênh tiếp cận khác nhau, bao gồm cả tiếp xúc trực tiếp, tạo ra sự tin tưởng cao hơn từ nạn nhân.
Điểm đáng chú ý là các đối tượng lừa đảo không còn nhắm vào đối tượng cụ thể mà đã mở rộng phạm vi, từ người cao tuổi ít am hiểu công nghệ đến người trẻ, có học thức cao. Theo số liệu từ Cục Cảnh sát phòng chống tội phạm công nghệ cao, có đến 28% nạn nhân của lừa đảo quà tặng và trúng thưởng là người có trình độ đại học trở lên, 35% là nhân viên văn phòng.
Năm 2025 cũng chứng kiến sự gia tăng của các vụ lừa đảo quà tặng và trúng thưởng kết hợp với rò rỉ dữ liệu cá nhân. Các đối tượng lừa đảo sử dụng thông tin cá nhân thu thập được để tạo ra những lời mời, thông báo trúng thưởng được cá nhân hóa cao, khiến nạn nhân dễ bị thuyết phục hơn.
Các hình thức lừa đảo quà tặng và trúng thưởng phổ biến năm 2025
Thông báo trúng thưởng giả mạo
Đây là hình thức phổ biến nhất, trong đó đối tượng lừa đảo thông báo nạn nhân đã trúng thưởng một giải thưởng lớn (tiền mặt, xe hơi, điện thoại cao cấp…) từ một cuộc thi hoặc chương trình khuyến mãi mà nạn nhân thậm chí chưa từng tham gia.
Điểm mới của hình thức này trong năm 2025 là việc sử dụng AI để tạo ra các cuộc gọi video, tin nhắn thoại được cá nhân hóa cao, thậm chí giả mạo giọng nói của người quen hoặc người nổi tiếng để thông báo trúng thưởng. Các đối tượng cũng tạo ra các trang web, ứng dụng giả mạo của các thương hiệu lớn, có giao diện gần như giống hệt trang chính thức, khiến nạn nhân khó phân biệt.
Sau khi “thông báo trúng thưởng”, đối tượng lừa đảo sẽ yêu cầu nạn nhân cung cấp thông tin cá nhân, nộp “phí xác minh”, “thuế trước bạ” hoặc “phí vận chuyển” trước khi nhận giải thưởng. Khi nạn nhân đã chuyển tiền, đối tượng sẽ tiếp tục viện cớ phát sinh thêm chi phí hoặc đơn giản là chặn liên lạc và biến mất.
Quà tặng miễn phí có điều kiện ẩn
Các đối tượng lừa đảo thực hiện các chiến dịch marketing với quà tặng “hoàn toàn miễn phí” hấp dẫn, nhưng thực tế lại ẩn chứa nhiều điều kiện khó đáp ứng hoặc chi phí phát sinh.
Thủ đoạn phổ biến là tổ chức các sự kiện roadshow, hội chợ, hoặc mở gian hàng tại trung tâm thương mại, mời người đi đường tham gia các trò chơi đơn giản và luôn đảm bảo người chơi “trúng thưởng”. Tuy nhiên, để nhận giải thưởng, người chơi phải đáp ứng các điều kiện như mua sản phẩm với giá cao, đăng ký dịch vụ dài hạn, hoặc giới thiệu thêm người khác tham gia.
Một biến thể năm 2025 là “quà tặng kèm hợp đồng”, khi nạn nhân nhận “quà tặng miễn phí” nhưng phải ký vào các hợp đồng phức tạp, ẩn chứa các điều khoản ràng buộc về tài chính hoặc thông tin cá nhân mà không được giải thích rõ ràng.
Khảo sát trả thưởng lừa đảo
Các đối tượng lừa đảo tạo ra các khảo sát online hoặc trực tiếp, hứa hẹn phần thưởng hấp dẫn cho người tham gia. Khảo sát thường bắt đầu với các câu hỏi đơn giản nhưng dần dần yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân nhạy cảm như số tài khoản ngân hàng, mật khẩu, thông tin thẻ tín dụng.
Năm 2025, hình thức này đã phát triển thành “khảo sát tại điểm bán”, khi đối tượng lừa đảo thiết lập các quầy khảo sát tại các trung tâm thương mại, siêu thị lớn, mời khách hàng tham gia khảo sát với quà tặng là “voucher giảm giá” hoặc “thẻ quà tặng” có giá trị cao. Tuy nhiên, để sử dụng được những ưu đãi này, người dùng phải cung cấp thông tin cá nhân, thậm chí phải đặt cọc một khoản tiền.
Bán hàng đa cấp trá hình qua quà tặng
Các công ty đa cấp bất chính thường sử dụng chiêu trò “quà tặng miễn phí” để thu hút người tham dự vào các buổi giới thiệu sản phẩm. Những quà tặng này được quảng cáo rầm rộ như “máy lọc không khí”, “nồi cơm điện cao cấp”, nhưng thực tế chỉ là sản phẩm kém chất lượng hoặc khác xa so với quảng cáo.
Trong các buổi giới thiệu này, người tham dự được tặng quà nhỏ ban đầu và liên tục được tâng bốc, tạo không khí hào hứng để dần dần thuyết phục họ tham gia vào mô hình kinh doanh đa cấp, mua các sản phẩm đắt tiền hoặc gói đầu tư với lời hứa hẹn về lợi nhuận phi thực tế.
Trúng thưởng từ xổ số quốc tế giả mạo
Đối tượng lừa đảo gửi email, tin nhắn thông báo người nhận đã trúng thưởng từ một “xổ số quốc tế”, “chương trình từ thiện toàn cầu” mà họ chưa từng tham gia. Thông báo thường đi kèm những con số lớn (hàng triệu USD) và yêu cầu giữ bí mật để “tránh gian lận”.
Năm 2025, thủ đoạn này đã phát triển thành các “đại lý xổ số quốc tế” với văn phòng thực tế, nhân viên chuyên nghiệp và website hoành tráng. Các đối tượng thậm chí tạo ra các video giả mạo về lễ rút thăm trúng thưởng, sử dụng deepfake để tạo ra hình ảnh của các nhân vật nổi tiếng tham dự sự kiện, tăng độ tin cậy.
Dấu hiệu nhận biết lừa đảo qua quà tặng và trúng thưởng
Quá hấp dẫn so với thực tế
Các chương trình quà tặng, trúng thưởng lừa đảo thường có giá trị phi thực tế so với nỗ lực yêu cầu. Ví dụ, một khảo sát 5 phút mà được thưởng 5 triệu đồng, hay trúng thưởng xe hơi từ một chương trình mà bạn chưa từng tham gia.
Theo các chuyên gia marketing, các chương trình khuyến mãi, quà tặng chính thống thường có tỷ lệ giá trị quà tặng không quá 30% giá trị sản phẩm. Bất kỳ lời hứa hẹn nào vượt xa ngưỡng này đều cần được xem xét kỹ lưỡng.
Yêu cầu thông tin cá nhân nhạy cảm
Các chương trình lừa đảo thường yêu cầu nạn nhân cung cấp thông tin cá nhân quá mức cần thiết, đặc biệt là các thông tin tài chính nhạy cảm như:
- Số thẻ tín dụng và mã CVV
- Thông tin đăng nhập tài khoản ngân hàng
- Mật khẩu tài khoản mạng xã hội
- Số CMND/CCCD và ngày cấp
Các chuyên gia an ninh mạng khuyến cáo, không có chương trình khuyến mãi chính thống nào yêu cầu thông tin đăng nhập ngân hàng hoặc mật khẩu tài khoản cá nhân.
Gây áp lực quyết định nhanh
Đối tượng lừa đảo thường tạo cảm giác khan hiếm và gây áp lực về thời gian, buộc nạn nhân phải quyết định ngay lập tức mà không có thời gian suy nghĩ, tìm hiểu kỹ.
Các câu thường gặp như “Chỉ còn hôm nay”, “Số lượng có hạn”, “Nếu không nhận trong 24 giờ sẽ mất quyền lợi” là những dấu hiệu cảnh báo. Các chương trình khuyến mãi chính thống thường có thời gian hợp lý để khách hàng cân nhắc và thường được thông báo rộng rãi.
Yêu cầu thanh toán trước
Một dấu hiệu rõ ràng của lừa đảo là yêu cầu người trúng thưởng phải thanh toán một khoản phí trước khi nhận giải thưởng. Các khoản phí này có thể được gọi bằng nhiều tên như “phí xác minh”, “thuế trước bạ”, “phí bảo hiểm giải thưởng”, “phí vận chuyển”.
Theo quy định pháp luật Việt Nam, các chương trình khuyến mãi, quay số trúng thưởng chính thống đã bao gồm mọi loại thuế, phí liên quan. Người trúng thưởng không phải trả bất kỳ khoản tiền nào để nhận giải thưởng của mình.
Thiếu thông tin chính thống về chương trình
Các chương trình lừa đảo thường thiếu thông tin minh bạch về:
- Đơn vị tổ chức (tên công ty, địa chỉ, số đăng ký kinh doanh)
- Thể lệ chương trình chi tiết
- Cơ cấu giải thưởng và cách thức xác định người trúng
- Giấy phép của cơ quan quản lý (đối với các chương trình khuyến mãi lớn)
Theo quy định, mọi chương trình khuyến mãi có giá trị giải thưởng lớn đều phải được cấp phép và công bố công khai thể lệ, cách thức xác định người trúng thưởng.
Ví dụ thực tế về các vụ lừa đảo quà tặng và trúng thưởng
Vụ lừa đảo “Roadshow tri ân khách hàng” tại Hà Nội
Tháng 4/2025, hàng trăm người dân Hà Nội đã bị lừa trong một chiến dịch roadshow giả mạo được tổ chức tại một trung tâm thương mại lớn. Các đối tượng lừa đảo thiết lập gian hàng hoành tráng, thuê nhân viên chuyên nghiệp và trang bị đầy đủ các thiết bị điện tử hiện đại, giả danh là chương trình “Tri ân 30 năm” của một thương hiệu điện tử nổi tiếng.
Chị Nguyễn Thị M. (32 tuổi) là một trong những nạn nhân: “Tôi được mời tham gia một trò chơi quay số đơn giản và luôn trúng các giải thưởng như máy lọc không khí, nồi chiên không dầu. Tuy nhiên, để nhận giải, tôi phải đặt cọc 50% giá trị giải thưởng với lý do ‘đảm bảo tôi sẽ tham dự buổi trao giải chính thức’. Tôi đã chuyển 5 triệu đồng và được hẹn sau 2 tuần đến nhận giải. Khi đến ngày, tôi phát hiện không có sự kiện nào được tổ chức và số điện thoại liên hệ đã bị khóa.”
Điều tra cho thấy các đối tượng đã thuê mặt bằng ngắn hạn tại trung tâm thương mại, làm giả giấy phép tổ chức sự kiện và thu được hơn 900 triệu đồng từ hơn 200 nạn nhân.
Vụ lừa đảo “Thông báo trúng thưởng quốc tế” tại TP.HCM
Tháng 6/2025, ông Trần Văn H. (58 tuổi) tại TP.HCM đã bị lừa mất 250 triệu đồng sau khi nhận được thông báo trúng thưởng từ một “quỹ từ thiện quốc tế”.
Đối tượng lừa đảo đã gửi email thông báo ông H. trúng thưởng 200.000 USD từ một chương trình từ thiện toàn cầu. Sau đó, họ liên hệ qua điện thoại và gửi các giấy tờ có vẻ chính thống, thậm chí còn tổ chức cuộc gọi video với một người nước ngoài tự xưng là “giám đốc quỹ từ thiện”.
“Họ có đầy đủ thông tin cá nhân của tôi, biết cả tên người thân, địa chỉ nhà. Tôi được yêu cầu nộp các khoản phí như ‘thuế chuyển tiền quốc tế’, ‘phí xác minh danh tính’, ‘phí công chứng’… tổng cộng 250 triệu đồng. Sau khi chuyển tiền, họ liên tục viện cớ phát sinh thêm chi phí và cuối cùng tôi nhận ra mình đã bị lừa,” ông H. chia sẻ.
Cục An toàn thông tin cho biết, thông tin cá nhân của ông H. có thể đã bị rò rỉ từ một vụ lộ dữ liệu của một sàn thương mại điện tử mà ông từng sử dụng.
Vụ lừa đảo “Khảo sát sức khỏe miễn phí” tại Đà Nẵng
Tháng 5/2025, một nhóm đối tượng đã thiết lập các quầy “khảo sát sức khỏe miễn phí” tại nhiều khu dân cư ở Đà Nẵng, nhắm vào đối tượng người cao tuổi. Họ thực hiện các kiểm tra sức khỏe đơn giản như đo huyết áp, đường huyết và tặng các sản phẩm nhỏ như hộp vitamin.
Bà Lê Thị P. (65 tuổi) kể: “Sau khi kiểm tra, họ nói tôi có nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng và giới thiệu một gói thực phẩm chức năng ‘đặc trị’ trị giá 35 triệu đồng. Họ tạo áp lực rằng sức khỏe của tôi đang rất nguy hiểm và đề nghị trả góp nếu tôi không đủ tiền. Tôi đã mua và sau đó phát hiện đây chỉ là sản phẩm thông thường, giá thực tế chỉ khoảng 2 triệu đồng.”
Các đối tượng trong vụ này đã sử dụng thiết bị y tế cầm tay được cài đặt sẵn để luôn hiển thị kết quả đáng lo ngại, gây hoảng sợ cho người cao tuổi và thúc đẩy họ mua các sản phẩm “đặc trị” đắt tiền.
Hướng dẫn phòng tránh lừa đảo quà tặng và trúng thưởng
Danh sách kiểm tra trước khi tham gia
✓ Xác minh nguồn gốc chương trình: Kiểm tra thông tin về đơn vị tổ chức thông qua các kênh chính thức, không chỉ dựa vào thông tin được cung cấp.
✓ Tìm hiểu thể lệ đầy đủ: Đọc kỹ mọi điều khoản và điều kiện, đặc biệt là phần “chữ nhỏ” ở cuối trang hoặc trong phụ lục.
✓ Kiểm tra tính hợp pháp: Với các chương trình lớn, kiểm tra xem đã được cấp phép bởi cơ quan chức năng chưa (thông thường là Sở Công Thương địa phương).
✓ Tham khảo ý kiến người khác: Tìm kiếm đánh giá, phản hồi của những người đã từng tham gia trước đó.
✓ Đánh giá tính hợp lý: Suy xét xem giá trị quà tặng, giải thưởng có tương xứng với nỗ lực/đầu tư yêu cầu không.
Các biện pháp phòng tránh cụ thể
- Không bao giờ trả tiền để nhận thưởng: Mọi giải thưởng hợp pháp đều không yêu cầu người trúng phải trả bất kỳ khoản phí nào để nhận giải.
- Bảo vệ thông tin cá nhân: Chỉ cung cấp thông tin cá nhân trên các kênh chính thống, có biện pháp bảo mật. Không bao giờ chia sẻ mật khẩu, mã OTP hoặc thông tin đăng nhập tài khoản.
- Từ chối áp lực quyết định nhanh: Dành thời gian suy nghĩ, tham khảo ý kiến người khác trước khi quyết định, đặc biệt với các giao dịch có giá trị lớn.
- Kiểm tra địa chỉ liên hệ: Đối với các thông báo trúng thưởng, kiểm tra email, số điện thoại liên hệ xem có phải từ nguồn chính thức không.
- Tìm hiểu về phương thức tham gia: Với các giải thưởng lớn, hãy tìm hiểu xem bạn đã tham gia cuộc thi, chương trình khuyến mãi đó bằng cách nào và từ khi nào.
Kỹ năng từ chối khéo léo
Trong nhiều tình huống, khó khăn lớn nhất là cách từ chối khéo léo khi đối mặt với áp lực từ đối tượng lừa đảo. Dưới đây là một số cách hiệu quả:
- Sử dụng “người quyết định thay”: “Tôi cần tham khảo ý kiến vợ/chồng/con tôi trước khi quyết định. Chúng tôi luôn quyết định các vấn đề tài chính cùng nhau.”
- Yêu cầu thông tin bằng văn bản: “Vui lòng gửi cho tôi tất cả thông tin chi tiết bằng văn bản/email để tôi xem xét kỹ hơn.”
- Trì hoãn quyết định: “Tôi cần thêm thời gian để cân nhắc. Tôi sẽ liên hệ lại sau khi đã suy nghĩ kỹ.”
- Từ chối thẳng thắn nhưng lịch sự: “Cảm ơn về lời đề nghị, nhưng tôi không quan tâm. Vui lòng không liên hệ lại với tôi về vấn đề này.”
Cách xử lý khi gặp lừa đảo quà tặng và trúng thưởng
Các bước cần làm ngay
Nếu bạn nghi ngờ hoặc đã rơi vào bẫy lừa đảo quà tặng, trúng thưởng, hãy thực hiện ngay các bước sau:
- Ngừng mọi liên lạc: Dừng ngay việc trao đổi với đối tượng lừa đảo, không cung cấp thêm thông tin hoặc thanh toán thêm bất kỳ khoản tiền nào.
- Lưu giữ bằng chứng: Giữ lại tất cả email, tin nhắn, biên lai thanh toán, ghi âm cuộc gọi (nếu có) làm bằng chứng.
- Báo cho ngân hàng: Nếu đã chuyển tiền, liên hệ ngay với ngân hàng để thông báo về giao dịch đáng ngờ và yêu cầu hỗ trợ ngăn chặn/thu hồi nếu có thể.
- Thay đổi mật khẩu: Nếu đã cung cấp thông tin đăng nhập, thay đổi ngay mật khẩu của tất cả các tài khoản bị ảnh hưởng và bật xác thực hai yếu tố.
- Kiểm tra thiết bị: Nếu đã cài đặt phần mềm theo hướng dẫn của đối tượng lừa đảo, hãy quét virus và malware trên thiết bị.
Cách báo cáo với cơ quan chức năng
Để hỗ trợ điều tra và ngăn chặn các đối tượng lừa đảo, hãy báo cáo với:
- Công an địa phương: Trình báo tại cơ quan công an nơi bạn cư trú với đầy đủ bằng chứng thu thập được.
- Cục An toàn thông tin: Báo cáo qua đường dây nóng 1900.8889 hoặc website chonglua.gov.vn.
- Bộ Công Thương: Đối với các vụ lừa đảo liên quan đến khuyến mãi, xổ số thương mại, báo cáo qua Cổng thông tin của Bộ Công Thương.
- Ngân hàng và tổ chức tài chính: Báo cáo với ngân hàng của bạn và các cơ quan bảo vệ người tiêu dùng như Hiệp hội Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam.
Khi báo cáo, cần cung cấp thông tin chi tiết nhất có thể:
- Tên, thông tin liên hệ của đối tượng/tổ chức lừa đảo
- Diễn biến chi tiết của vụ việc
- Các bằng chứng như email, tin nhắn, hình ảnh
- Thông tin về tài khoản nhận tiền
- Số tiền đã bị chiếm đoạt (nếu có)
Yêu cầu hỗ trợ từ chuyên gia
Trong những trường hợp phức tạp, bạn có thể cần đến sự hỗ trợ từ các chuyên gia:
- Luật sư chuyên về bảo vệ người tiêu dùng: Tư vấn về quyền lợi và khả năng khởi kiện để đòi lại tài sản.
- Chuyên gia an ninh mạng: Hỗ trợ khôi phục tài khoản bị xâm phạm, xác định mức độ rò rỉ thông tin.
- Tổ chức bảo vệ người tiêu dùng: Cung cấp tư vấn miễn phí và thông tin về các vụ lừa đảo tương tự.
- Hỗ trợ tâm lý: Đối với những người bị tổn thương tâm lý nghiêm trọng sau khi bị lừa đảo, đặc biệt là người cao tuổi hoặc khi số tiền bị mất lớn.
Xu hướng lừa đảo quà tặng và trúng thưởng trong tương lai
Các chuyên gia an ninh mạng dự báo một số xu hướng lừa đảo quà tặng, trúng thưởng sẽ gia tăng trong tương lai gần:
- Lừa đảo sử dụng AI và deepfake: Công nghệ trí tuệ nhân tạo sẽ được sử dụng để tạo ra các cuộc gọi video, tin nhắn thoại giả mạo người quen hoặc người nổi tiếng thông báo trúng thưởng, tăng độ tin cậy.
- Lừa đảo kết hợp với dữ liệu cá nhân bị rò rỉ: Các thông báo trúng thưởng sẽ được cá nhân hóa cao dựa trên dữ liệu cá nhân thu thập bất hợp pháp, khiến nạn nhân dễ tin tưởng hơn.
- Lừa đảo thông qua ứng dụng di động: Các ứng dụng giả mạo với tính năng “quay số trúng thưởng”, “vòng quay may mắn” sẽ được phát triển để thu thập thông tin cá nhân và lừa đảo người dùng.
- Lừa đảo qua mạng xã hội bằng quảng cáo nhắm mục tiêu: Các đối tượng lừa đảo sẽ sử dụng quảng cáo có nhắm mục tiêu trên mạng xã hội để tiếp cận đối tượng dễ bị tổn thương.
Để phòng tránh những xu hướng này, người dùng cần liên tục cập nhật kiến thức về an toàn thông tin, thường xuyên theo dõi các cảnh báo từ cơ quan chức năng và duy trì thói quen cảnh giác với mọi thông báo quà tặng, trúng thưởng đến từ các nguồn không xác thực.
Kết luận
Lừa đảo quà tặng và trúng thưởng giả mạo đang ngày càng trở nên tinh vi và chuyên nghiệp, đặc biệt khi ứng dụng công nghệ cao và kỹ thuật tâm lý học. Các đối tượng lừa đảo không ngừng cải tiến phương thức hoạt động, khiến việc nhận diện và phòng tránh trở nên khó khăn hơn, ngay cả với những người có trình độ học vấn cao.
Tuy nhiên, bằng việc hiểu rõ các dấu hiệu cảnh báo và tuân thủ nguyên tắc “Quà tặng miễn phí – Cái giá phải trả“, chúng ta có thể tự bảo vệ mình và người thân khỏi những rủi ro tài chính không đáng có. Hãy nhớ rằng, không có “bữa trưa nào miễn phí” – mọi lời hứa hẹn về quà tặng, giải thưởng có giá trị quá lớn so với đầu vào đều cần được xem xét kỹ lưỡng.
Đặc biệt, việc nâng cao nhận thức cộng đồng về lừa đảo quà tặng và trúng thưởng là vô cùng quan trọng. Hãy chia sẻ thông tin, kinh nghiệm với người thân, bạn bè, đặc biệt là người cao tuổi và những người ít tiếp cận công nghệ. Chỉ khi mỗi người đều có ý thức cảnh giác và trang bị kiến thức đầy đủ, chúng ta mới có thể cùng nhau xây dựng một môi trường số an toàn hơn, giảm thiểu tối đa thiệt hại do lừa đảo gây ra.
Cuối cùng, hãy luôn nhớ phương châm: Nếu một lời đề nghị quá tốt đẹp để trở thành sự thật, rất có thể đó không phải là sự thật. Sự cảnh giác hợp lý, kết hợp với kiến thức đúng đắn, chính là “tấm khiên” vững chắc nhất để bảo vệ bạn khỏi mọi hình thức lừa đảo quà tặng và trúng thưởng giả mạo.
