Cục An Ninh Mạng Giả Mạo: Vụ Lừa Đảo Khiến Hàng Nghìn Người Việt Mất Tiền

Hiện nay, tình trạng lừa đảo trực tuyến ngày càng diễn biến phức tạp tại Việt Nam, trong đó nổi lên vấn nạn giả mạo cơ quan nhà nước để chiếm đoạt tài sản. Đáng báo động là các đối tượng lừa đảo đã thiết lập nhiều trang web và fanpage mạo danh Cục An ninh mạng và các đơn vị của Bộ Công an nhằm thu hút nạn nhân thông qua chiêu bài “hỗ trợ lấy lại tiền lừa đảo”. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết về thủ đoạn lừa đảo giả mạo cơ quan nhà nước đang khiến hàng nghìn người Việt mất tiền, đồng thời cung cấp các phương pháp nhận biết và phòng tránh hiệu quả.

Thực trạng lừa đảo giả danh cơ quan nhà nước tại Việt Nam

Trong những năm gần đây, tình trạng lừa đảo giả mạo cơ quan nhà nước đã trở thành vấn nạn báo động, gây thiệt hại nghiêm trọng cho người dân và ảnh hưởng đến uy tín của các cơ quan chính quyền. Trung tâm xử lý tin giả Việt Nam (VAFC) liên tục phát hiện và cảnh báo về các trang web mạo danh Bộ Công an và các đơn vị trực thuộc, đặc biệt là Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05).

Thời gian qua, trên mạng xã hội Facebook đã xuất hiện nhiều trang giả mạo các Cục nghiệp vụ thuộc Bộ Công an như: “Cục An ninh mạng”, “Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao”4. Các trang này trông có vẻ chính thống khi đưa thông tin khuyến cáo người dân về các thủ đoạn lừa đảo trực tuyến và biện pháp phòng chống, nhưng thực chất là “cài bẫy” để lừa đảo thêm một lần nữa.

Đối tượng chính của hình thức lừa đảo này là những người đã từng bị lừa đảo trước đó và đang tìm cách lấy lại tiền. Điều này tạo ra một vòng luẩn quẩn nguy hiểm, khi nạn nhân của một vụ lừa đảo lại tiếp tục trở thành nạn nhân của vụ lừa đảo khác, gây thiệt hại kép cho người dân.

Mức độ phổ biến và thiệt hại

Theo thống kê không chính thức, hàng nghìn người Việt Nam đã trở thành nạn nhân của các trang web và fanpage giả mạo cơ quan nhà nước. Nhiều người trong số đó đã chuyển số tiền lớn cho các đối tượng lừa đảo với hy vọng lấy lại được số tiền đã mất trong các vụ lừa đảo trước đó, khiến tổng thiệt hại lên đến hàng trăm tỷ đồng.

Đặc biệt, các nạn nhân không chỉ mất tiền mà còn vô tình cung cấp thông tin cá nhân nhạy cảm cho các đối tượng lừa đảo, tiềm ẩn nguy cơ bị lợi dụng vào các hoạt động phi pháp khác. Ngoài ra, các trang giả mạo còn gây hoang mang trong dư luận, làm giảm niềm tin của người dân vào các kênh thông tin chính thống.

Phương thức hoạt động của trang Cục An ninh mạng giả mạo

Chiến lược tiếp cận nạn nhân

Các trang Cục An ninh mạng giả mạo sử dụng nhiều chiến lược tinh vi để tiếp cận và lừa đảo nạn nhân:

1. Thiết kế giao diện giống hệt trang chính thức: Các đối tượng lừa đảo đầu tư công sức để thiết kế trang web có giao diện gần giống hoặc giống hệt với trang chính thức của Cục An ninh mạng hoặc Bộ Công an. Theo VAFC, gần đây đã phát hiện trang web giả mạo “Cổng thông tin điện tử Bộ Công an” tại tên miền https://11384vn.com có giao diện giống hệt với Cổng thông tin của Bộ Công an1.
2. Sử dụng chiêu bài “hỗ trợ nạn nhân”: Các trang giả mạo thường đăng tải các bài viết về việc hỗ trợ, giúp đỡ nạn nhân bị lừa đảo qua mạng, đánh vào tâm lý của những người từng bị lừa đảo mong muốn lấy lại số tiền đã mất.
3. Sao chép và sử dụng nội dung chính thống: Trang web giả mạo sử dụng các hình ảnh, thông tin chia sẻ giống với trang chính thức để tăng độ tin cậy và gây nhầm lẫn cho người dùng nếu không để ý đến tên miền1.
4. Đăng tải “câu chuyện thành công”: Để tăng độ tin cậy, các trang giả mạo thường đăng tải những câu chuyện về việc đã giúp nhiều người lấy lại tiền bị lừa đảo, kèm theo các hình ảnh, video được dàn dựng.

Quy trình lừa đảo tinh vi

Quy trình lừa đảo của các trang Cục An ninh mạng giả mạo thường diễn ra theo các bước sau:

1. Bước 1: Thu hút sự chú ý: Tạo các bài viết, thông tin về việc hỗ trợ thu hồi tiền lừa đảo để thu hút nạn nhân.
2. Bước 2: Tạo niềm tin: Khi nạn nhân liên hệ, các đối tượng sẽ yêu cầu cung cấp thông tin chi tiết về vụ lừa đảo trước đó, sau đó “phân tích” và cam kết có thể giúp lấy lại tiền.
3. Bước 3: Yêu cầu đóng phí: Đối tượng sẽ yêu cầu nạn nhân đóng các khoản phí như “phí thẩm định”, “phí giải ngân” hoặc “phí hỗ trợ” để được xử lý hồ sơ.
4. Bước 4: Tiếp tục yêu cầu thêm tiền: Sau khi nạn nhân đã chuyển tiền, đối tượng sẽ tiếp tục viện ra các lý do để yêu cầu chuyển thêm tiền, cho đến khi nạn nhân nhận ra mình bị lừa hoặc hết khả năng chi trả.
5. Bước 5: Cắt đứt liên lạc: Khi nạn nhân không còn chuyển tiền hoặc bắt đầu nghi ngờ, đối tượng sẽ chặn liên lạc hoặc xóa trang web, fanpage để xóa dấu vết.

Ví dụ thực tế về các vụ lừa đảo giả mạo cơ quan nhà nước

Vụ việc 1: Website giả mạo Cổng thông tin Bộ Công an

Theo thông tin từ Trung tâm xử lý tin giả Việt Nam (VAFC), một trong những vụ giả mạo điển hình gần đây là trang web có tên “Cổng thông tin điện tử Bộ Công an” tại tên miền https://11384vn.com. Trang web này có giao diện giống hệt Cổng thông tin của Bộ Công an, sử dụng các hình ảnh, thông tin chia sẻ giống với trang chính thức tại tên miền https://bocongan.gov.vn1.

Điều đáng chú ý là trang web giả mạo này rất dễ gây nhầm lẫn cho người dùng nếu không để ý kỹ đến tên miền. Sau khi phát hiện, VAFC đã khuyến cáo cộng đồng mạng không tiếp nhận và chia sẻ thông tin từ website giả mạo này, đồng thời chuyển vụ việc tới cơ quan chức năng để xử lý theo quy định của pháp luật1.

Vụ việc 2: Fanpage giả mạo Công an tỉnh Ninh Bình

Một ví dụ khác là trang Fanpage giả mạo Công an tỉnh Ninh Bình với thông tin liên hệ giả mạo https://congantinhninhbinhmps.gov.vn và số điện thoại 0374800999. Trang này đăng tải các bài viết hỗ trợ, giúp đỡ nạn nhân bị lừa đảo qua mạng, nhắm vào tâm lý những người từng bị lừa đảo mong muốn lấy lại số tiền đã mất5.

Trang Fanpage tên “Công an tỉnh Ninh Bình” (ID: 61552706525489) được tạo lập từ ngày 27/10/2023 với tên ban đầu “Lombardo Risner Stephano”, sau đó mới đổi tên thành “Công an tỉnh Ninh Bình” từ ngày 28/6/2024. Những thông tin trên trang giả mạo có một số nội dung trùng khớp với thông tin chính thức, chỉ có thông tin về trang thông tin điện tử là không chính xác, nên rất dễ gây nhầm lẫn5.

Thực tế, Công an tỉnh Ninh Bình chỉ có hai kênh thông tin chính thức là: Trang thông tin điện tử “https://congan.ninhbinh.gov.vn” và Trang ZaloOA “Công an tỉnh Ninh Bình” (tích vàng) có địa chỉ: https://zalo.me/35747464686142149295.

Vụ việc 3: Giả danh cán bộ nhà nước để lừa đảo

Ngoài việc lập trang web giả mạo, một phương thức lừa đảo khác là giả danh cán bộ nhà nước. Điển hình là trường hợp của Trần Hữu Minh (sinh năm 1970, trú tại xã Liêm Sơn, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam) đã tự bịa đặt thông tin không đúng sự thật, giới thiệu bản thân đang công tác tại các cơ quan của Trung ương Đảng, Văn phòng Chính phủ, lực lượng vũ trang với các chức vụ, cấp bậc khác nhau2.

Mục đích của đối tượng là “đánh bóng” tên tuổi, tạo niềm tin, uy tín với các cá nhân, tổ chức để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật và lừa đảo, chiếm đoạt tài sản. Đối tượng này đã bị Cơ quan An ninh điều tra Công an tỉnh Lạng Sơn bắt giữ về hành vi “Giả mạo chức vụ, cấp bậc, vị trí công tác” theo quy định tại Điều 339 Bộ luật hình sự2.

Nhận biết trang web lừa đảo giả mạo cơ quan nhà nước

Các dấu hiệu nhận biết website giả mạo cơ quan công an

Để tránh trở thành nạn nhân của các trang website giả mạo cơ quan công an, người dân cần chú ý các dấu hiệu sau:

1. Kiểm tra tên miền chính thức: Các trang web chính thức của cơ quan nhà nước, đặc biệt là Bộ Công an và các đơn vị trực thuộc, thường sử dụng tên miền có đuôi là .gov.vn. Hiện nay, Bộ Công an Việt Nam chỉ cung cấp thông tin chính thức trên môi trường mạng qua hai kênh: Cổng Thông tin điện tử Bộ Công an (https://mps.gov.vn/ và https://bocongan.gov.vn/) và Trang facebook Bộ Công an đã được xác thực tích xanh3.
2. Xác minh dấu tích xanh trên mạng xã hội: Các trang mạng xã hội chính thức của cơ quan nhà nước thường được cấp dấu tích xanh (verified) để xác thực danh tính. Người dân nên kiểm tra kỹ điều này trước khi tương tác.
3. Thông tin liên hệ chính thống: Các trang chính thức thường cung cấp đầy đủ thông tin liên hệ như địa chỉ trụ sở, số điện thoại cố định, email chính thức. Nếu một trang web chỉ cung cấp số điện thoại di động hoặc các kênh liên lạc không chính thống, đó có thể là dấu hiệu của trang giả mạo.
4. Nội dung và cách trình bày chuyên nghiệp: Các trang chính thức thường có nội dung được biên tập cẩn thận, không có lỗi chính tả, ngữ pháp hay trình bày. Ngược lại, các trang giả mạo thường có những lỗi nhỏ trong cách trình bày hoặc nội dung.
5. Yêu cầu chuyển tiền hoặc cung cấp thông tin cá nhân: Cơ quan nhà nước KHÔNG bao giờ yêu cầu công dân chuyển tiền qua mạng để xử lý hồ sơ hay giải quyết thủ tục hành chính. Nếu bạn gặp yêu cầu như vậy, đó chắc chắn là lừa đảo.

Danh sách kiểm tra đơn giản nhận biết trang web lừa đảo

Dưới đây là danh sách kiểm tra đơn giản giúp bạn nhận biết trang web lừa đảo giả mạo cơ quan nhà nước:

✅ Kiểm tra URL chính thức: Cổng thông tin điện tử chính thức của Bộ Công an là https://mps.gov.vn/ và https://bocongan.gov.vn/. Các trang web khác mạo danh thường có URL khác biệt.

✅ Xác minh tích xanh trên Facebook: Trang Facebook chính thức của Bộ Công an đã được nhà cung cấp dịch vụ xác thực tích xanh (https://www.facebook.com/mps.gov). Nếu không có tích xanh, đó có thể là trang giả mạo3.

✅ Cảnh giác với yêu cầu chuyển tiền: Cơ quan nhà nước KHÔNG bao giờ yêu cầu công dân chuyển tiền qua mạng để xử lý hồ sơ hay giải quyết vụ việc lừa đảo.

✅ Kiểm tra phương thức giao tiếp: Cơ quan nhà nước luôn giao tiếp một cách chuyên nghiệp và trang trọng. Nếu gặp các trang web có cách giao tiếp thiếu chuyên nghiệp, sử dụng ngôn ngữ thông tục hoặc gây sức ép, đó có thể là dấu hiệu của trang giả mạo.

✅ Tìm kiếm xác nhận từ nguồn tin cậy: Trước khi tin tưởng một trang web hay fanpage, hãy tìm kiếm thông tin xác thực về trang đó từ các nguồn tin cậy như báo chí chính thống hoặc trang web chính thức của cơ quan nhà nước.

✅ Kiểm tra các kênh thông tin chính thức: Kiểm tra xác nhận qua các kênh thông tin chính thức của cơ quan Công an tại phần “Liên kết website” trên Cổng thông tin điện tử có địa chỉ mps.gov.vn, bocongan.gov.vn của Bộ Công an.

Các kênh thông tin chính thức của cơ quan Công an Việt Nam

Danh sách trang web và mạng xã hội chính thức

Để tránh bị lừa đảo bởi các trang giả mạo, người dân cần biết và chỉ nên sử dụng các kênh thông tin chính thức của cơ quan Công an. Theo thông tin từ Bộ Công an, hiện nay Bộ Công an Việt Nam chỉ cung cấp thông tin chính thức trên môi trường mạng qua hai kênh3:

1. Cổng Thông tin điện tử Bộ Công an:
   • https://mps.gov.vn/
   • https://bocongan.gov.vn/
2. Trang Facebook Bộ Công an đã được nhà cung cấp dịch vụ xác thực tích xanh:
   • https://www.facebook.com/mps.gov

Ngoài ra, mỗi đơn vị, địa phương thuộc Bộ Công an đều có trang thông tin điện tử riêng với tên miền chính thức kết thúc bằng .gov.vn. Ví dụ như Công an tỉnh Ninh Bình có trang thông tin điện tử chính thức là https://congan.ninhbinh.gov.vn5.

Chính sách tiếp nhận và xử lý hồ sơ của cơ quan Công an

Điều quan trọng cần lưu ý là Bộ Công an và các đơn vị liên quan không phối hợp, ủy quyền cho bất cứ đơn vị nào để hướng dẫn, nhận hồ sơ của người dân về các vụ việc lừa đảo, chiếm đoạt tài sản qua các mạng xã hội3. Vì vậy, người dân tuyệt đối không nên liên hệ với các website, các trang mạng xã hội quảng cáo “tiếp nhận hồ sơ”, “hỗ trợ lấy lại tiền bị treo”, “thu hồi tiền lừa đảo”, v.v.

Công an tỉnh Hà Nam đề nghị người dân cảnh giác khi đọc những trang thông tin không chính thức, mạo danh Bộ Công an. Người dân tuyệt đối không chuyển tiền cho các đối tượng để được hướng dẫn, hoàn thiện hồ sơ. Khi gặp các trường hợp lừa đảo, người dân cần trình báo cơ quan Công an để giải quyết theo quy định của pháp luật3.

Hành động cần thiết khi phát hiện trang web giả mạo

Báo cáo với cơ quan chức năng

Khi phát hiện các trang web, fanpage giả mạo cơ quan nhà nước, đặc biệt là các đơn vị thuộc Bộ Công an, người dân cần thực hiện các bước sau:

1. Báo cáo với nền tảng: Báo cáo ngay trang web hoặc fanpage giả mạo cho nền tảng mạng xã hội hoặc nhà cung cấp dịch vụ internet để họ có biện pháp xử lý.
2. Trình báo cơ quan Công an: Trình báo với cơ quan Công an nơi gần nhất hoặc thông qua các kênh tiếp nhận thông tin của Bộ Công an. Khi gặp các trường hợp lừa đảo, người dân cần trình báo cơ quan Công an để giải quyết theo quy định của pháp luật3.
3. Chia sẻ thông tin cảnh báo: Chia sẻ thông tin cảnh báo với người thân, bạn bè và cộng đồng để giúp mọi người cảnh giác và tránh trở thành nạn nhân. Công an tỉnh Ninh Bình khuyến khích cán bộ, chiến sỹ, các tầng lớp nhân dân tích cực chia sẻ thông tin cảnh báo về các trang thông tin giả mạo lực lượng CAND trên các nền tảng mạng xã hội như Zalo, Facebook để tuyên truyền, nâng cao tinh thần cảnh giác cho người dân5.

Bảo vệ thông tin cá nhân khi đã bị lừa

Nếu bạn đã vô tình tương tác với các trang giả mạo hoặc cung cấp thông tin cá nhân cho các đối tượng lừa đảo, cần thực hiện ngay các biện pháp sau để bảo vệ bản thân:

1. Thay đổi mật khẩu: Thay đổi ngay mật khẩu của tất cả các tài khoản quan trọng như email, mạng xã hội, tài khoản ngân hàng.
2. Thông báo cho ngân hàng: Nếu đã cung cấp thông tin tài khoản ngân hàng hoặc đã chuyển tiền, hãy liên hệ ngay với ngân hàng để thông báo về tình huống và yêu cầu hỗ trợ.
3. Theo dõi các giao dịch: Kiểm tra và theo dõi chặt chẽ các giao dịch tài khoản ngân hàng để phát hiện bất kỳ giao dịch đáng ngờ nào.
4. Lưu giữ bằng chứng: Lưu giữ tất cả các bằng chứng liên quan đến vụ việc như tin nhắn, email, biên lai chuyển tiền để phục vụ cho việc điều tra của cơ quan chức năng.
5. Cài đặt cảnh báo giao dịch: Cài đặt các cảnh báo giao dịch cho tài khoản ngân hàng để được thông báo khi có giao dịch phát sinh.

Biện pháp phòng ngừa lừa đảo an ninh mạng

Nâng cao nhận thức về các hình thức lừa đảo trực tuyến

Ngoài việc giả mạo cơ quan nhà nước, các đối tượng lừa đảo còn sử dụng nhiều hình thức khác nhau để tiếp cận nạn nhân. Một số hình thức lừa đảo phổ biến bao gồm:

1. Giả danh cán bộ Công an, Viện Kiểm sát: Các đối tượng gọi điện, nhắn tin cho nạn nhân, tự xưng là cán bộ Công an, Viện Kiểm sát để đe dọa, yêu cầu chuyển tiền hoặc cung cấp thông tin cá nhân.
2. Giả mạo tin nhắn từ ngân hàng: Gửi tin nhắn giả mạo thông báo tài khoản bị khóa, yêu cầu cập nhật thông tin hoặc truy cập vào đường link lạ.
3. Lừa đảo qua ứng dụng nhắn tin: Gửi tin nhắn chứa link độc hại qua các ứng dụng nhắn tin như Zalo, Messenger.
4. Lừa đảo qua email (phishing): Gửi email giả mạo yêu cầu người nhận cung cấp thông tin cá nhân hoặc nhấp vào đường link độc hại.

Nguyên tắc vàng phòng tránh lừa đảo giả mạo cơ quan nhà nước

Để phòng ngừa các hình thức lừa đảo trực tuyến, đặc biệt là lừa đảo giả mạo cơ quan nhà nước, người dân cần tuân thủ các nguyên tắc sau:

1. Tuân thủ nguyên tắc “Cơ quan nhà nước KHÔNG bao giờ yêu cầu chuyển tiền hay cung cấp thông tin cá nhân qua mạng”: Đây là nguyên tắc vàng mà mọi người dân cần ghi nhớ.
2. Xác minh kỹ các kênh thông tin: Trước khi tin tưởng bất kỳ thông tin nào, hãy xác minh qua các kênh chính thức như trang web có đuôi .gov.vn hoặc gọi trực tiếp đến số điện thoại chính thức của cơ quan nhà nước.
3. Không chia sẻ thông tin cá nhân: Không chia sẻ thông tin cá nhân nhạy cảm như số CMND/CCCD, mật khẩu, mã OTP với bất kỳ ai, kể cả người tự xưng là cán bộ nhà nước.
4. Sử dụng các biện pháp bảo mật: Sử dụng mật khẩu mạnh, bật xác thực hai yếu tố, và cập nhật phần mềm bảo mật thường xuyên.
5. Nâng cao cảnh giác với các tin tức, thông báo bất thường: Đặc biệt là các thông báo về việc “hỗ trợ lấy lại tiền lừa đảo” hoặc “thu hồi tiền bị treo”.

Tổng kết và lời khuyên cuối cùng

Tổng kết về vấn nạn lừa đảo giả mạo cơ quan nhà nước

Lừa đảo giả mạo cơ quan nhà nước, đặc biệt là Cục An ninh mạng và các đơn vị thuộc Bộ Công an, đang là vấn nạn nghiêm trọng gây thiệt hại lớn cho người dân Việt Nam. Các đối tượng lừa đảo sử dụng nhiều thủ đoạn tinh vi, tạo ra các trang web, fanpage giả mạo để đánh lừa nạn nhân, đặc biệt là những người đã từng bị lừa đảo trước đó.

Với xu hướng ngày càng gia tăng của các trang website giả mạo cơ quan công an, việc nâng cao nhận thức và kỹ năng nhận biết các trang lừa đảo trở nên vô cùng quan trọng để bảo vệ bản thân và cộng đồng. Mỗi người dân cần nâng cao cảnh giác, tuân thủ nguyên tắc “Cơ quan nhà nước KHÔNG bao giờ yêu cầu chuyển tiền hay cung cấp thông tin cá nhân qua mạng” và chỉ sử dụng các kênh thông tin chính thức.

Kêu gọi hành động

Bạn đã sẵn sàng bảo vệ bản thân khỏi các vụ lừa đảo giả mạo cơ quan nhà nước? Hãy thực hiện các hành động sau ngay hôm nay:

1. Lưu lại các kênh thông tin chính thức của Bộ Công an (https://mps.gov.vn/, https://bocongan.gov.vn/) và Cục An ninh mạng.
2. Chia sẻ thông tin cảnh báo với gia đình, bạn bè và người thân để giúp họ nâng cao nhận thức về vấn nạn này.
3. Báo cáo ngay khi phát hiện các trang giả mạo cho cơ quan chức năng và nền tảng mạng xã hội.
4. Tham gia các khóa đào tạo, tập huấn về an ninh mạng để nâng cao kỹ năng bảo vệ bản thân trong môi trường số.
5. Liên hệ trực tiếp với cơ quan Công an nơi gần nhất nếu nghi ngờ mình đang bị lừa đảo hoặc muốn xác minh thông tin.

Hãy nhớ rằng: “Cơ quan nhà nước KHÔNG bao giờ yêu cầu chuyển tiền hay cung cấp thông tin cá nhân qua mạng”. Nếu bạn nhận được yêu cầu như vậy, đó chắc chắn là lừa đảo!