Trong bối cảnh công nghệ số phát triển mạnh mẽ, các hình thức đầu tư trực tuyến đã trở thành xu hướng thu hút sự quan tâm của đông đảo người dân. Tuy nhiên, song hành với cơ hội đầu tư mới là sự gia tăng đáng báo động của các hình thức lừa đảo tài chính qua ứng dụng và nền tảng số.
Theo thống kê từ cơ quan chức năng, số vụ lừa đảo liên quan đến đầu tư tài chính trực tuyến đã tăng mạnh trong thời gian gần đây, gây thiệt hại lên đến hàng nghìn tỷ đồng cho người dân. Bài viết này sẽ giúp quý vị nhận diện các dấu hiệu của ứng dụng lừa đảo đầu tư và trang bị kiến thức cần thiết để bảo vệ tài sản cá nhân.
Tổng quan về tình trạng lừa đảo đầu tư hiện nay
Lừa đảo đầu tư tài chính trực tuyến đang trở thành mối lo ngại hàng đầu đối với cả người dân và cơ quan quản lý. Các đối tượng lừa đảo không ngừng phát triển những thủ đoạn mới, ngày càng tinh vi hơn nhằm khai thác tâm lý hám lợi và sự thiếu hiểu biết của người dùng.
Với sự hỗ trợ của công nghệ, các đối tượng có thể dễ dàng thiết lập các sàn giao dịch chứng khoán ảo, hệ thống đa cấp, và nền tảng tiền ảo chỉ trong thời gian ngắn. Sau đó, chúng sử dụng mạng xã hội để quảng cáo rộng rãi và tuyển mộ người tham gia đầu tư.
Điển hình như vụ việc gần đây, đối tượng Phó Đức Nam (hay còn gọi là Mr Pips) đã cầm đầu đường dây lừa đảo với gần 2.000 nhân viên. Nhóm này đã sử dụng nhiều tài khoản trên các nền tảng như Zalo, Telegram, Viber để tạo các hội nhóm đầu tư, đăng tải các bài viết giả mạo chuyên gia tài chính nhằm dụ dỗ nạn nhân tham gia hoạt động đầu tư trực tuyến, chiếm đoạt hơn 5.200 tỷ đồng.
Những dấu hiệu nhận biết ứng dụng lừa đảo đầu tư
1. Hứa hẹn lợi nhuận cao bất thường
Một trong những dấu hiệu nhận biết rõ ràng nhất của ứng dụng lừa đảo đầu tư là những lời hứa hẹn về lợi nhuận cao phi thực tế. Các đối tượng thường quảng cáo mức lãi suất cao ngất ngưởng, thậm chí cam kết lợi nhuận lên đến 600%/năm. Đây là mức sinh lời hoàn toàn không thực tế trong thị trường đầu tư chân chính.
Các chuyên gia tài chính khẳng định rằng không có khoản đầu tư nào có thể đảm bảo lợi nhuận chắc chắn, đặc biệt là với tỷ suất sinh lời cao bất thường. Mọi hình thức đầu tư đều tiềm ẩn rủi ro và lợi nhuận thường đi đôi với mức độ rủi ro tương ứng.
2. Áp lực đầu tư nhanh chóng và đóng phí trước
Các ứng dụng lừa đảo thường tạo áp lực buộc người dùng phải quyết định nhanh, không cho thời gian tìm hiểu kỹ lưỡng. Chúng sử dụng những chiêu bài như “cơ hội có hạn”, “chỉ còn vài suất cuối cùng” để tạo cảm giác khan hiếm, thúc đẩy người dùng đưa ra quyết định đầu tư vội vàng.
Đặc biệt, một dấu hiệu cảnh báo quan trọng là yêu cầu đóng phí trước khi được giải ngân khoản vay hoặc tham gia đầu tư. Theo điều tra của các cơ quan chức năng, nhiều nạn nhân đã bị yêu cầu đóng khoản phí “đảm bảo tài sản” trước khi được giải ngân, sau đó các đối tượng sẽ chiếm đoạt số tiền này và biến mất.
3. Thiếu minh bạch về thông tin công ty và giấy phép
Các ứng dụng lừa đảo thường thiếu minh bạch về thông tin doanh nghiệp như tên công ty, mã số thuế hay giấy phép hoạt động. Ví dụ, trong trường hợp của ứng dụng Fast Trading, mặc dù quảng cáo là một trong những tổ chức lớn nhất Việt Nam, nổi tiếng với các dịch vụ tài chính như chứng khoán, quản lý quỹ, nhưng trên thực tế, ứng dụng này không có bất kỳ thông tin nào về tên công ty, mã số thuế, hay giấy phép thành lập.
4. Cung cấp các đặc quyền không thực tế
Các ứng dụng lừa đảo thường đưa ra những đặc quyền không thực tế để thu hút nhà đầu tư. Chẳng hạn như khả năng giao dịch cổ phiếu T+0 (mua bán trong ngày), đòn bẩy cao lên tới 10 lần, hay được đẩy lệnh trực tiếp vào sàn giao dịch mà không cần thông qua các công ty chứng khoán trung gian.
Theo quy định hiện hành của thị trường chứng khoán Việt Nam, những đặc quyền này không tồn tại hoặc bị giới hạn nghiêm ngặt. Vì vậy, khi gặp những lời chào mời với những đặc quyền vượt quá quy định pháp luật, người dùng cần hết sức cảnh giác.
Phương thức lừa đảo phổ biến qua các ứng dụng đầu tư
1. Lừa đảo qua ứng dụng đầu tư chứng khoán giả mạo
Các đối tượng xây dựng các ứng dụng đầu tư chứng khoán giả mạo, với giao diện và thương hiệu tương tự các công ty chứng khoán uy tín. Một ví dụ điển hình là trường hợp ứng dụng CSI, tên gọi viết tắt của Công ty chứng khoán Kiết Thiết Việt Nam, đã bị làm giả mạo.
Các đối tượng liên tục gọi điện cho nhà đầu tư và giới thiệu là quỹ hợp tác với công ty chứng khoán CSI, cam kết lợi nhuận lên đến 600%/năm. Tuy nhiên, sau khi các nhà đầu tư mở tài khoản, đối tượng lại yêu cầu nạp tiền vào một công ty khác, không phải tài khoản của CSI, nhằm chiếm đoạt tài sản.
2. Lừa đảo tiền ảo và tiền điện tử
Lừa đảo qua tiền ảo và tiền điện tử là một trong những hình thức phổ biến hiện nay. Các đối tượng thường tạo ra các sàn giao dịch tiền ảo giả mạo, mời chào người dùng tham gia đầu tư với lợi nhuận hấp dẫn.
Theo cảnh báo từ Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông), người dân cần tuyệt đối không tham gia đầu tư, mua bán trên các sàn giao dịch tiền ảo, tiền kỹ thuật số, website hay ứng dụng đầu tư tiền ảo không rõ nguồn gốc.
Một ví dụ tiêu biểu là trường hợp một người phụ nữ (sinh năm 1974, trú tại Nam Từ Liêm, Hà Nội) đã bị lừa đảo 2,3 tỷ đồng sau khi tham gia nhóm “Tài chính thời đại” và đầu tư tiền ảo qua sàn Bitforex.com.
3. Lừa đảo qua các sàn giao dịch tài chính trực tuyến
Các đối tượng lừa đảo tạo lập các sàn giao dịch tài chính trực tuyến giả mạo, thường là các sàn giao dịch ngoại hối, chứng khoán quốc tế. Ban đầu, họ cho phép người dùng đầu tư những khoản tiền nhỏ và thực sự trả lãi đúng như cam kết để tạo lòng tin.
Sau khi người dùng tin tưởng và đầu tư những khoản tiền lớn hơn, các đối tượng sẽ đưa ra nhiều lý do khác nhau như “hệ thống lỗi”, “sai thông tin giao dịch” để không cho rút tiền, hoặc thậm chí là đóng cửa sàn giao dịch và biến mất, khiến nhà đầu tư mất trắng số tiền đã bỏ ra.
Các chiêu trò đánh vào tâm lý người dùng
1. Cho nhà đầu tư thử và nhận lãi ban đầu
Một chiêu trò phổ biến là cho phép nhà đầu tư thử nghiệm với những khoản tiền nhỏ và nhận được khoản lãi tương ứng. Theo thông tin từ Bộ Công an, hầu hết nạn nhân khi tham gia đầu tư đều được tư vấn chi tiết cách thức mở tài khoản, đầu tư các khoản tiền nhỏ để thử và nhận lại khoản lãi suất tương ứng nhằm mục đích đánh vào lòng tham.
Để thao túng tâm lý nạn nhân, các đối tượng cho họ hưởng mức lợi nhuận tương ứng với khoản đầu tư ban đầu. Chúng hướng dẫn nạn nhân rút các khoản lợi nhuận đầu tiên này để tạo dựng lòng tin, sau đó xúi giục họ nạp thêm tiền để tăng tỷ suất lợi nhuận nhằm chiếm đoạt số tiền lớn hơn.
2. Giả mạo thương hiệu nổi tiếng
Các đối tượng lừa đảo thường giả mạo các thương hiệu nổi tiếng để tạo lòng tin với người dùng. Gần đây, nhiều thương hiệu của tập đoàn VinGroup như VinFast, Xanh SM, Vinhomes đã phải đồng loạt đưa ra cảnh báo cho người dân về tình trạng giả mạo doanh nghiệp nhằm lừa đảo.
Các thủ đoạn thường gặp là giả mạo làm người lao động hoặc người nắm giữ các chức vụ quản lý cấp cao, cổ đông hoặc đại lý của các công ty lớn để kêu gọi góp vốn đầu tư vào quỹ đầu tư, quỹ huy động vốn, quỹ phúc lợi của các tập đoàn uy tín.
3. Sử dụng mạng xã hội để tiếp cận nạn nhân
Theo thông tin từ Bộ Công an, các đối tượng lừa đảo có nhiều phương thức tiếp cận nạn nhân đa dạng. Họ có thể tiếp cận qua quảng cáo trên mạng xã hội, hoặc vào vai doanh nhân thành đạt kết bạn làm quen, trò chuyện tình cảm trong thời gian dài, dần dần lôi kéo người dùng tham gia đầu tư.
Một điểm đáng chú ý là các đối tượng luôn tìm cách để không gặp mặt nạn nhân, thường lấy lý do đang ở nước ngoài hoặc đi công tác, thậm chí giả mạo định vị để tạo lòng tin. Chúng thường đóng vai là người cùng đầu tư, khiến nhiều nạn nhân dù đã nghi ngờ bị lừa đảo nhưng vẫn tin tưởng vào “người bạn” của mình.
Cách bảo vệ bản thân khỏi lừa đảo đầu tư
1. Kiểm tra kỹ thông tin trước khi tham gia
Trước khi tham gia bất kỳ dự án đầu tư nào, người dân cần tìm hiểu kỹ về tổ chức hoặc cá nhân mời gọi đầu tư thông qua nhiều kênh khác nhau như:
- Kiểm tra giấy phép hoạt động
- Tham khảo các đánh giá từ người dùng khác
- Xác minh các chứng chỉ hợp pháp từ cơ quan quản lý
Đối với các sàn giao dịch tài chính, cần kiểm tra giấy phép hoạt động và thông tin về sàn giao dịch; chỉ nên giao dịch trên các sàn được cấp phép bởi cơ quan chức năng có thẩm quyền.
2. Không tin tưởng vào lời mời đầu tư lợi nhuận cao
Cục An toàn thông tin (Bộ TT&TT) khuyến cáo người dân tuyệt đối không tin tưởng vào các lời mời đầu tư lợi nhuận cao. Không có khoản đầu tư nào có thể bảo đảm lợi nhuận cao mà không kèm theo rủi ro tương ứng.
Theo một nguyên tắc cơ bản trong đầu tư: nếu có ai đó hứa hẹn với bạn về lợi nhuận quá cao so với mặt bằng chung của thị trường, đó rất có thể là một cạm bẫy lừa đảo mà quý vị cần tránh xa.
3. Chỉ sử dụng các ứng dụng từ nguồn chính thức
Để bảo vệ bản thân, người dùng chỉ nên tải các ứng dụng từ các cửa hàng ứng dụng chính thức như Google Play Store hoặc App Store. Tuyệt đối không tải ứng dụng từ các nguồn không rõ ràng để tránh nguy cơ bị cài cắm mã độc, chiếm quyền điều khiển thiết bị dẫn đến bị chiếm đoạt tài sản và đánh cắp thông tin cá nhân.
4. Không tham gia các nhóm kín không rõ nguồn gốc
Người dân được khuyến cáo không tham gia vào các nhóm kín hoặc cộng đồng trực tuyến dưới bất kỳ hình thức nào khi chưa xác minh được danh tính, uy tín của tổ chức. Các nhóm kín trên mạng xã hội như Facebook, Telegram, Zalo thường là nơi các đối tượng lừa đảo tạo ra để dụ dỗ người dùng tham gia đầu tư.
5. Bảo vệ thông tin cá nhân
Không chia sẻ thông tin cá nhân cho bất kỳ ai dưới mọi hình thức và không tải về các ứng dụng không rõ nguồn gốc hoặc nhấp vào đường dẫn lạ. Thông tin cá nhân của quý vị là tài sản quý giá và có thể bị lợi dụng để thực hiện các hành vi lừa đảo.
Xử lý khi phát hiện dấu hiệu lừa đảo
1. Báo ngay cho cơ quan chức năng
Trong trường hợp nghi ngờ bản thân bị lừa đảo, người dân cần ngay lập tức báo cáo cho cơ quan chức năng hoặc tổ chức bảo vệ người tiêu dùng để được hỗ trợ, giải quyết và ngăn chặn kịp thời.
2. Lưu giữ bằng chứng
Lưu giữ tất cả các bằng chứng liên quan đến việc giao dịch, bao gồm tin nhắn, email, thông tin chuyển khoản, và các thông tin khác có thể giúp cơ quan chức năng trong quá trình điều tra.
3. Chia sẻ kinh nghiệm
Chia sẻ kinh nghiệm với người thân, bạn bè và cộng đồng để cảnh báo họ về các hình thức lừa đảo mới, giúp mọi người nâng cao cảnh giác và tránh trở thành nạn nhân tiếp theo.
Kết luận
Lừa đảo đầu tư qua các ứng dụng trực tuyến đang ngày càng trở nên tinh vi và phức tạp, gây thiệt hại lớn cho người dân. Để bảo vệ tài sản của mình, mỗi người cần trang bị kiến thức về các dấu hiệu nhận biết ứng dụng lừa đảo, đồng thời tuân thủ các nguyên tắc an toàn khi tham gia đầu tư trực tuyến.
Hãy luôn ghi nhớ nguyên tắc: “Lãi quá cao chắc chắn là bẫy – Đầu tư khôn ngoan, tiền không mất”. Không có khoản đầu tư nào có thể mang lại lợi nhuận cao bất thường mà không kèm theo rủi ro tương ứng. Sự cảnh giác và thận trọng là chìa khóa để bảo vệ tài sản của quý vị trong thời đại số.
Nếu quý vị đang có ý định đầu tư, hãy tìm hiểu kỹ về các kênh đầu tư chính thống, tham khảo ý kiến từ các chuyên gia tài chính đáng tin cậy, và không bao giờ đầu tư vào những nền tảng không rõ ràng về pháp lý. Sự an toàn của tài sản luôn phải được đặt lên hàng đầu trước mọi lời hứa hẹn về lợi nhuận.
