Thời đại công nghệ số phát triển mạnh mẽ đã mở ra nhiều cơ hội cho người dùng dễ dàng tiếp cận các dịch vụ du lịch trực tuyến với đa dạng ưu đãi hấp dẫn. Tuy nhiên, song hành với sự tiện lợi này là nguy cơ gia tăng của các hình thức lừa đảo du lịch giá rẻ đang diễn ra ngày càng tinh vi và phức tạp.
Theo thống kê của Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông), số vụ lừa đảo liên quan đến dịch vụ du lịch đã tăng đáng kể trong những năm gần đây, đặc biệt là sau đại dịch COVID-19 khi nhu cầu du lịch phục hồi mạnh mẽ. Bài viết này sẽ giúp quý vị nhận diện các dấu hiệu của combo du lịch lừa đảo và cung cấp những kiến thức cần thiết để đặt tour online an toàn, bảo vệ quyền lợi cho bản thân và gia đình.
Tổng quan về tình trạng lừa đảo du lịch hiện nay
Lừa đảo trong lĩnh vực du lịch không phải là vấn đề mới, nhưng với sự phát triển của công nghệ và mạng xã hội, các đối tượng lừa đảo đã có thêm nhiều công cụ để thực hiện hành vi của mình một cách tinh vi hơn. Dịch vụ du lịch trực tuyến đã trở nên phổ biến, đặc biệt khi người dùng ngày càng tìm kiếm những combo du lịch giá rẻ để tiết kiệm chi phí.
Tại Việt Nam, số lượng người bị lừa đảo khi đặt các dịch vụ du lịch online đang gia tăng đáng kể. Theo báo cáo của Hiệp hội Du lịch Việt Nam, mỗi năm có hàng nghìn vụ lừa đảo liên quan đến dịch vụ du lịch được ghi nhận, với tổng thiệt hại ước tính lên đến hàng trăm tỷ đồng. Đặc biệt, trong dịp lễ, Tết, khi nhu cầu du lịch tăng cao, số vụ lừa đảo cũng tăng theo tỷ lệ thuận.
Các đối tượng lừa đảo thường nhắm vào tâm lý muốn tiết kiệm chi phí của người tiêu dùng, tạo ra những gói dịch vụ du lịch với giá rẻ bất ngờ, kèm theo nhiều ưu đãi hấp dẫn để thu hút sự chú ý. Đáng chú ý, các đối tượng này ngày càng tinh vi trong cách thức hoạt động, từ việc giả mạo trang web chính thức của các công ty du lịch uy tín đến việc tạo ra các trang mạng xã hội với nhiều đánh giá tích cực giả mạo.
Dấu hiệu nhận biết lừa đảo combo du lịch
1. Giá quá rẻ so với thị trường
Dấu hiệu dễ nhận biết nhất của combo du lịch lừa đảo là mức giá quá thấp so với mặt bằng chung của thị trường. Khi một gói dịch vụ du lịch có giá chỉ bằng 30-50% so với các đơn vị khác cung cấp dịch vụ tương tự, đây là dấu hiệu đáng ngờ cần được xem xét kỹ lưỡng.
Theo các chuyên gia trong ngành du lịch, mọi dịch vụ du lịch đều có một mức giá sàn nhất định dựa trên chi phí vận hành, giá vé máy bay, giá phòng khách sạn và các dịch vụ kèm theo. Nếu giá combo du lịch thấp hơn đáng kể so với chi phí cơ bản này, rất có thể đang tồn tại những “ẩn số” mà người tiêu dùng chưa được thông báo.
Ví dụ điển hình là trường hợp của chị Nguyễn Thị H. (32 tuổi, TP.HCM) đã bị lừa khi đặt tour du lịch Phú Quốc 3 ngày 2 đêm với giá chỉ 2,5 triệu đồng/người, bao gồm vé máy bay khứ hồi và khách sạn 4 sao. Sau khi chuyển khoản đặt cọc 10 triệu đồng, chị không liên lạc được với người bán tour và phát hiện mình đã bị lừa.
2. Thông tin không rõ ràng về công ty du lịch
Một dấu hiệu quan trọng khác của combo du lịch lừa đảo là thông tin về công ty du lịch không rõ ràng, đầy đủ. Các đối tượng lừa đảo thường không cung cấp địa chỉ văn phòng cụ thể, số điện thoại bàn hoặc thông tin đăng ký kinh doanh. Thay vào đó, họ chỉ sử dụng các tài khoản mạng xã hội hoặc số điện thoại di động để liên lạc.
Công ty du lịch uy tín luôn có địa chỉ văn phòng cụ thể, số điện thoại bàn, website chính thức và đầy đủ giấy phép kinh doanh lữ hành. Ngoài ra, các công ty này thường có mặt trên nhiều nền tảng khác nhau, được đăng ký với các hiệp hội du lịch chuyên nghiệp và có lịch sử hoạt động lâu dài trong ngành.
Theo Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam, người tiêu dùng nên kiểm tra thông tin công ty du lịch trên cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp (https://dichvuthongtin.dkkd.gov.vn) và cổng thông tin của Cục Du lịch (https://tourism.gov.vn) để xác minh tính hợp pháp của đơn vị cung cấp dịch vụ.
3. Áp lực đặt cọc nhanh chóng
Các đối tượng lừa đảo thường tạo áp lực buộc khách hàng phải đặt cọc nhanh chóng với lý do “số lượng có hạn”, “giá chỉ còn hiệu lực trong vài giờ” hoặc “chỉ còn vài suất cuối cùng”. Họ dùng chiêu trò tạo tâm lý sợ bỏ lỡ cơ hội (FOMO – Fear Of Missing Out) để thúc đẩy quyết định vội vàng của khách hàng.
Các công ty du lịch uy tín thường dành cho khách hàng đủ thời gian để tìm hiểu thông tin và cân nhắc trước khi đưa ra quyết định. Họ cũng sẵn sàng trả lời mọi thắc mắc và cung cấp đầy đủ thông tin về tour trước khi yêu cầu đặt cọc.
Trường hợp của anh Trần Văn T. (28 tuổi, Hà Nội) là một ví dụ điển hình. Anh được một trang Facebook giới thiệu tour du lịch Đà Nẵng với giá rẻ bất ngờ và được thông báo “chỉ còn 2 suất cuối”. Do áp lực phải quyết định nhanh, anh đã chuyển khoản đặt cọc 5 triệu đồng mà không kịp tìm hiểu kỹ và sau đó phát hiện đã bị lừa.
4. Hợp đồng, điều khoản không rõ ràng
Combo du lịch lừa đảo thường có hợp đồng, điều khoản không rõ ràng hoặc thậm chí không có hợp đồng bằng văn bản. Các đối tượng lừa đảo chỉ sử dụng thông tin trao đổi qua tin nhắn, không cung cấp hợp đồng chi tiết về các dịch vụ được bao gồm trong gói, điều kiện hoàn hủy, và trách nhiệm của các bên.
Theo quy định của Luật Du lịch Việt Nam, các công ty lữ hành phải cung cấp hợp đồng du lịch đầy đủ, trong đó nêu rõ các dịch vụ được cung cấp, chất lượng dịch vụ, quyền và nghĩa vụ của các bên, điều kiện hủy tour và mức phạt.
5. Phương thức thanh toán đáng ngờ
Dấu hiệu đáng chú ý khác của combo du lịch lừa đảo là yêu cầu thanh toán vào tài khoản cá nhân, không phải tài khoản công ty. Các đối tượng lừa đảo thường yêu cầu chuyển tiền đến tài khoản mang tên cá nhân hoặc thậm chí yêu cầu chuyển tiền qua các ví điện tử khó truy xuất.
Công ty du lịch uy tín luôn có tài khoản công ty chính thức và cung cấp nhiều phương thức thanh toán an toàn như thẻ tín dụng, chuyển khoản ngân hàng vào tài khoản doanh nghiệp, hoặc thanh toán trực tiếp tại văn phòng.
Các hình thức lừa đảo phổ biến trong lĩnh vực du lịch
1. Lừa đảo qua mạng xã hội
Mạng xã hội đã trở thành kênh phổ biến để các đối tượng lừa đảo tiếp cận khách hàng tiềm năng. Họ tạo các trang Facebook, Instagram hoặc Zalo giả mạo thương hiệu của các công ty du lịch nổi tiếng, đăng tải hình ảnh đẹp về các điểm du lịch và quảng cáo combo du lịch giá rẻ để thu hút sự chú ý.
Theo Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an), các đối tượng lừa đảo thường sử dụng hình ảnh từ Internet, tạo những bài đăng có nhiều lượt thích, bình luận (thường là từ các tài khoản ảo) để tạo lòng tin với người dùng.
Để tránh bị lừa qua mạng xã hội, người tiêu dùng nên kiểm tra kỹ tài khoản mạng xã hội của đơn vị cung cấp dịch vụ du lịch. Tài khoản chính thức thường có dấu tích xanh, số lượng người theo dõi lớn và lịch sử hoạt động lâu dài. Đồng thời, nên kiểm tra xem tài khoản đó có liên kết với website chính thức của công ty không.
2. Lừa đảo vé máy bay giá rẻ
Lừa đảo vé máy bay giá rẻ là một hình thức phổ biến khác trong lĩnh vực du lịch. Các đối tượng lừa đảo quảng cáo vé máy bay với giá cực kỳ hấp dẫn, thậm chí thấp hơn nhiều so với giá niêm yết của hãng hàng không.
Theo thông tin từ Hiệp hội Vận tải Hàng không Việt Nam, giá vé máy bay có thể biến động theo thời điểm, nhưng luôn có một mức giá sàn nhất định dựa trên chi phí vận hành của hãng hàng không. Nếu giá vé thấp hơn đáng kể so với mức giá sàn này, đó chắc chắn là dấu hiệu của lừa đảo.
Để tránh bị lừa khi mua vé máy bay, người tiêu dùng nên đặt vé trực tiếp từ website chính thức của các hãng hàng không hoặc các đại lý được ủy quyền chính thức. Đồng thời, sau khi đặt vé, nên kiểm tra mã đặt chỗ (booking code) trên website của hãng hàng không để xác nhận tính hợp lệ của vé.
3. Lừa đảo combo du lịch all-inclusive
Combo du lịch all-inclusive (tất cả trong một) là hình thức du lịch ngày càng được ưa chuộng tại Việt Nam, nhưng cũng là mảnh đất màu mỡ cho các đối tượng lừa đảo. Họ quảng cáo những gói du lịch “tất cả trong một” với giá rẻ bất ngờ, bao gồm vé máy bay, khách sạn, ăn uống, tham quan và nhiều dịch vụ khác.
Tuy nhiên, trên thực tế, sau khi khách hàng đặt cọc, họ sẽ phát hiện ra rằng có nhiều chi phí phát sinh không được đề cập trước đó, hoặc tệ hơn, toàn bộ gói dịch vụ không tồn tại.
Để tránh bị lừa, người tiêu dùng nên yêu cầu đơn vị cung cấp dịch vụ liệt kê chi tiết tất cả các dịch vụ được bao gồm trong gói, cũng như những dịch vụ không được bao gồm. Đồng thời, nên đọc kỹ điều khoản và điều kiện của gói dịch vụ trước khi đặt cọc.
4. Lừa đảo khách sạn và nhà nghỉ
Lừa đảo khách sạn và nhà nghỉ là hình thức lừa đảo phổ biến khác trong lĩnh vực du lịch. Các đối tượng lừa đảo tạo ra các website giả mạo của khách sạn hoặc đăng tin cho thuê nhà nghỉ với giá rẻ trên các nền tảng trực tuyến.
Theo Hiệp hội Khách sạn Việt Nam, nhiều du khách đã bị lừa khi đặt phòng qua các website giả mạo hoặc các nền tảng không đáng tin cậy. Sau khi thanh toán, họ phát hiện ra rằng khách sạn không tồn tại hoặc không có đặt phòng nào được thực hiện.
Để tránh bị lừa, người tiêu dùng nên đặt phòng qua website chính thức của khách sạn hoặc các nền tảng đặt phòng uy tín như Booking.com, Agoda, Traveloka. Đồng thời, nên kiểm tra đánh giá và nhận xét của khách hàng trước đó để đảm bảo tính xác thực của khách sạn.
Cách đặt tour du lịch online an toàn
1. Kiểm tra uy tín đơn vị cung cấp
Kiểm tra uy tín của đơn vị cung cấp dịch vụ du lịch là bước quan trọng đầu tiên để đảm bảo an toàn khi đặt tour online. Dưới đây là một số cách kiểm tra uy tín:
- Kiểm tra giấy phép kinh doanh lữ hành: Các công ty lữ hành uy tín đều có giấy phép kinh doanh lữ hành do Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam cấp. Quý vị có thể kiểm tra thông tin này trên website của Cục Du lịch.
- Tìm hiểu lịch sử hoạt động: Công ty du lịch có thời gian hoạt động càng lâu càng đáng tin cậy. Nên tìm hiểu lịch sử hoạt động của công ty trước khi quyết định sử dụng dịch vụ.
- Đọc đánh giá của khách hàng: Đọc đánh giá và nhận xét của khách hàng trước đó trên Google, Facebook, TripAdvisor hoặc các nền tảng đánh giá khác để có cái nhìn khách quan về chất lượng dịch vụ.
- Tham khảo ý kiến từ người quen: Nếu có thể, nên tham khảo ý kiến từ bạn bè, người thân đã từng sử dụng dịch vụ của công ty đó.
2. Tìm hiểu kỹ thông tin tour
Trước khi đặt tour, người tiêu dùng nên tìm hiểu kỹ thông tin về gói dịch vụ:
- Lịch trình chi tiết: Yêu cầu đơn vị cung cấp lịch trình chi tiết của tour, bao gồm thời gian, địa điểm tham quan, hoạt động.
- Dịch vụ được bao gồm: Nắm rõ các dịch vụ được bao gồm trong gói như phương tiện di chuyển, khách sạn, bữa ăn, vé tham quan.
- Chi phí phát sinh: Tìm hiểu về các chi phí phát sinh có thể phát sinh ngoài gói dịch vụ.
- Điều kiện hoàn hủy: Đọc kỹ điều kiện hoàn hủy tour, bao gồm thời hạn hoàn hủy và mức phạt tương ứng.
3. Phương thức thanh toán an toàn
Việc sử dụng phương thức thanh toán an toàn giúp bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng:
- Thanh toán qua công ty chính thức: Chỉ thanh toán vào tài khoản công ty chính thức, không chuyển tiền vào tài khoản cá nhân.
- Sử dụng thẻ tín dụng: Nếu có thể, nên thanh toán bằng thẻ tín dụng vì nhiều thẻ tín dụng có chính sách bảo vệ người tiêu dùng khi xảy ra tranh chấp.
- Tránh thanh toán 100% trước chuyến đi: Nếu có thể, nên chọn phương thức thanh toán đặt cọc trước và thanh toán số tiền còn lại sau khi đã nhận được dịch vụ.
- Xác nhận biên lai: Luôn yêu cầu biên lai hoặc hóa đơn sau khi thanh toán để làm bằng chứng trong trường hợp có tranh chấp.
4. Lưu giữ bằng chứng giao dịch
Để bảo vệ quyền lợi của mình, người tiêu dùng nên lưu giữ tất cả bằng chứng liên quan đến giao dịch:
- Hợp đồng du lịch: Giữ bản gốc hoặc bản sao của hợp đồng du lịch.
- Biên lai thanh toán: Lưu giữ tất cả biên lai, hóa đơn liên quan đến việc thanh toán.
- Tin nhắn, email trao đổi: Lưu lại tất cả tin nhắn, email trao đổi với đơn vị cung cấp dịch vụ.
- Thông tin đặt chỗ: Lưu giữ mã đặt chỗ, vé điện tử và các thông tin xác nhận khác.
Xử lý khi phát hiện dấu hiệu lừa đảo
1. Báo cáo với cơ quan chức năng
Khi phát hiện dấu hiệu lừa đảo, người tiêu dùng nên báo cáo ngay với các cơ quan chức năng:
- Cơ quan công an: Trình báo với cơ quan công an địa phương hoặc Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao.
- Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng: Báo cáo với Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng (Bộ Công Thương) qua tổng đài 1800.6838 hoặc website khieunai.bvntd.vn.
- Hiệp hội Du lịch Việt Nam: Báo cáo với Hiệp hội Du lịch Việt Nam qua email [email protected] hoặc hotline của Hiệp hội.
2. Cảnh báo cộng đồng
Ngoài việc báo cáo với cơ quan chức năng, người tiêu dùng cũng nên cảnh báo cộng đồng để ngăn chặn thêm nhiều người trở thành nạn nhân:
- Chia sẻ trên mạng xã hội: Chia sẻ kinh nghiệm và cảnh báo về đơn vị lừa đảo trên các nền tảng mạng xã hội.
- Đánh giá trên các nền tảng: Để lại đánh giá và nhận xét trên các nền tảng như Google, Facebook, TripAdvisor để cảnh báo người khác.
- Thông báo cho bạn bè, người thân: Thông báo cho bạn bè, người thân để họ không trở thành nạn nhân tiếp theo.
Kết luận
Lừa đảo du lịch giá rẻ đang trở thành vấn đề đáng lo ngại trong ngành du lịch Việt Nam. Để bảo vệ quyền lợi của mình, người tiêu dùng cần nâng cao cảnh giác, trang bị kiến thức về các dấu hiệu nhận biết combo du lịch lừa đảo và thực hiện các biện pháp đặt tour online an toàn.
Hãy luôn ghi nhớ nguyên tắc: “Giá quá rẻ có thể là bẫy – Tìm hiểu kỹ trước khi đặt ngay”. Không có dịch vụ du lịch chất lượng nào có giá rẻ bất thường so với thị trường. Sự thận trọng và tìm hiểu kỹ lưỡng trước khi đặt tour là chìa khóa để có một chuyến du lịch an toàn, trọn vẹn.
Nếu quý vị đang có kế hoạch du lịch, hãy dành thời gian tìm hiểu kỹ về đơn vị cung cấp dịch vụ, so sánh giá cả giữa nhiều đơn vị khác nhau, đọc kỹ điều khoản và điều kiện, và chỉ thanh toán khi đã chắc chắn về tính uy tín của đơn vị đó. Một chút thời gian đầu tư để tìm hiểu sẽ giúp quý vị tránh được những rủi ro không đáng có và đảm bảo một chuyến du lịch trọn vẹn, đáng nhớ.
