Chiến lược An toàn, An ninh mạng quốc gia đến 2025: Những điều người dùng cần biết

Vì sao an ninh mạng quốc gia là mối quan tâm hàng đầu của bạn?

Trong kỷ nguyên số hóa, Internet đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của người dân Việt Nam. Chúng ta sử dụng Internet cho vô số hoạt động, từ giao dịch ngân hàng trực tuyến và mua sắm điện tử đến kết nối với bạn bè và gia đình qua mạng xã hội, cũng như tiếp cận các dịch vụ công trực tuyến ¹. Sự tiện lợi và hiệu quả mà Internet mang lại là không thể phủ nhận. Tuy nhiên, sự phụ thuộc ngày càng tăng vào không gian mạng cũng đồng nghĩa với việc chúng ta phải đối mặt với những rủi ro an ninh mạng ngày càng phức tạp và tinh vi.

Thực tế đáng lo ngại là tình hình an ninh mạng tại Việt Nam đang diễn biến hết sức phức tạp. Các thống kê gần đây cho thấy số lượng các cuộc tấn công mạng nhắm vào các tổ chức và cá nhân tại Việt Nam đang ở mức cao và có xu hướng gia tăng ³. Theo Hiệp hội An ninh mạng quốc gia, gần một nửa số cơ quan và doanh nghiệp tại Việt Nam đã từng là nạn nhân của các cuộc tấn công mạng trong năm 2024, với tổng số vụ tấn công ước tính lên tới hàng trăm nghìn ⁴. Điều này cho thấy nguy cơ tiềm ẩn đối với người dùng cá nhân cũng là rất lớn, bởi lẽ các cuộc tấn công này thường nhắm vào dữ liệu người dùng hoặc lợi dụng các hệ thống bị xâm nhập để tiếp cận thông tin cá nhân.

Hậu quả của các cuộc tấn công mạng đối với người dùng thông thường có thể rất nghiêm trọng. Chúng ta có thể phải đối mặt với những tổn thất tài chính do bị đánh cắp thông tin tài khoản ngân hàng, lộ lọt dữ liệu cá nhân dẫn đến bị mạo danh hoặc lừa đảo, hoặc thậm chí là sự gián đoạn của các dịch vụ thiết yếu mà chúng ta phụ thuộc hàng ngày ⁶. Các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng quan trọng như hệ thống năng lượng, giao thông hay y tế, dù không trực tiếp nhắm vào từng cá nhân, nhưng lại có thể gây ra những ảnh hưởng lan rộng đến toàn bộ cộng đồng ⁹. Chính vì những lý do này, an ninh mạng quốc gia không chỉ là vấn đề của chính phủ hay các tổ chức lớn mà còn là mối quan tâm hàng đầu của mỗi người dân trong thời đại số.

Thực tế cho thấy, quá trình chuyển đổi số mạnh mẽ tại Việt Nam đang mang lại nhiều lợi ích, nhưng đồng thời cũng làm gia tăng đáng kể nguy cơ từ các mối đe dọa trên không gian mạng. Khi ngày càng nhiều dịch vụ được cung cấp trực tuyến, lượng dữ liệu cá nhân và nhạy cảm được lưu trữ và truyền tải trên mạng cũng tăng lên, tạo ra một môi trường hấp dẫn cho tội phạm mạng ¹. Các cuộc tấn công không chỉ nhắm vào các tổ chức mà còn có thể sử dụng các hệ thống này để tiếp cận thông tin của vô số người dùng cá nhân. Bên cạnh đó, sự tập trung của các chiến lược an ninh mạng vào bảo vệ cơ sở hạ tầng quan trọng có ý nghĩa sống còn đối với sự ổn định và an toàn của các dịch vụ mà người dân tin dùng hàng ngày ⁹.

“Tấm lá chắn” quốc gia: 12 nhiệm vụ và giải pháp bảo vệ không gian mạng Việt Nam

Để chủ động đối phó với những thách thức ngày càng gia tăng từ không gian mạng, Chính phủ Việt Nam đã ban hành Chiến lược An toàn, An ninh mạng quốc gia đến năm 2025. Chiến lược này được ví như “tấm lá chắn” vững chắc, đặt ra 12 nhiệm vụ và giải pháp cụ thể nhằm bảo vệ chủ quyền, lợi ích quốc gia, cũng như quyền và lợi ích hợp pháp của người dân và doanh nghiệp trên không gian mạng ¹². Dưới đây là tóm tắt dễ hiểu về 12 nhiệm vụ quan trọng này:

1. Tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng và quản lý của Nhà nước: Thống nhất nhận thức và hành động từ trung ương đến địa phương, coi bảo đảm an toàn, an ninh mạng là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị ¹².
2. Hoàn thiện hành lang pháp lý: Xây dựng và cập nhật các văn bản pháp luật đồng bộ, thống nhất để điều chỉnh các hoạt động trên không gian mạng và xử lý các hành vi vi phạm ¹².
3. Bảo vệ chủ quyền quốc gia trên không gian mạng: Ngăn chặn các hoạt động xâm phạm chủ quyền, lợi ích quốc gia trong không gian mạng, giữ vững an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội ¹².
4. Bảo vệ hạ tầng số, nền tảng số, dữ liệu số, cơ sở hạ tầng không gian mạng quốc gia: Đảm bảo an toàn cho các hệ thống thông tin quan trọng, các nền tảng số quốc gia và dữ liệu của người dân và doanh nghiệp ¹².
5. Bảo vệ hệ thống thông tin của các cơ quan Đảng, Nhà nước: Tăng cường các biện pháp bảo mật cho hệ thống thông tin của các cơ quan nhà nước, đảm bảo hoạt động ổn định và an toàn ¹².
6. Bảo vệ hệ thống thông tin của các lĩnh vực quan trọng cần ưu tiên bảo đảm an toàn thông tin: Tập trung bảo vệ các hệ thống thông tin trong các lĩnh vực then chốt như tài chính, ngân hàng, năng lượng, giao thông, y tế..¹²..
7. Tạo lập niềm tin số, xây dựng môi trường mạng trung thực, văn minh, lành mạnh và phòng, chống vi phạm pháp luật trên không gian mạng: Xây dựng một không gian mạng an toàn, đáng tin cậy cho người dân và doanh nghiệp hoạt động ¹².
8. Làm chủ và tự chủ về công nghệ, sản phẩm, dịch vụ để chủ động ứng phó với các thách thức từ không gian mạng: Ưu tiên phát triển và sử dụng các sản phẩm, giải pháp an toàn thông tin mạng “Make in Vietnam” ¹².
9. Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực: Nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ, chuyên gia trong lĩnh vực an toàn, an ninh mạng ¹².
10. Tuyên truyền, phổ biến, nâng cao nhận thức và kỹ năng về an toàn, an ninh mạng: Trang bị kiến thức và kỹ năng cần thiết cho người dân để tự bảo vệ mình trên không gian mạng ¹².
11. Nâng cao uy tín và tăng cường hợp tác quốc tế: Tham gia các hoạt động hợp tác quốc tế về an toàn, an ninh mạng để trao đổi kinh nghiệm và nâng cao năng lực ¹².
12. Đầu tư nguồn lực và bảo đảm kinh phí thực hiện: Bố trí đủ nguồn lực tài chính để triển khai hiệu quả các nhiệm vụ và giải pháp của chiến lược ¹².

Chiến lược này thể hiện một cách tiếp cận toàn diện, kết hợp giữa việc củng cố hành lang pháp lý và nâng cao nhận thức cộng đồng ¹². Việc ưu tiên sử dụng các sản phẩm an toàn thông tin mạng do Việt Nam phát triển cho thấy mục tiêu chiến lược về tự chủ công nghệ và đảm bảo an ninh mạng một cách bền vững ¹². Đặc biệt, sự tập trung vào bảo vệ cơ sở hạ tầng thông tin quan trọng nhấn mạnh cam kết của chính phủ trong việc đảm bảo an toàn cho các dịch vụ thiết yếu và dữ liệu quan trọng của quốc gia và người dân ¹⁴.

STT	Nhiệm vụ và Giải pháp	Giải thích ngắn gọn
1	Tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng và quản lý của Nhà nước	Thống nhất nhận thức và hành động trong toàn hệ thống chính trị về an toàn, an ninh mạng.
2	Hoàn thiện hành lang pháp lý	Xây dựng hệ thống pháp luật đầy đủ, đồng bộ để điều chỉnh hoạt động trên không gian mạng.
3	Bảo vệ chủ quyền quốc gia trên không gian mạng	Ngăn chặn các hành vi xâm phạm chủ quyền và lợi ích quốc gia trên mạng.
4	Bảo vệ hạ tầng số, nền tảng số, dữ liệu số, cơ sở hạ tầng không gian mạng quốc gia	Đảm bảo an toàn cho các hệ thống thông tin và dữ liệu quan trọng của quốc gia.
5	Bảo vệ hệ thống thông tin của các cơ quan Đảng, Nhà nước	Tăng cường bảo mật cho hệ thống thông tin của chính phủ và các tổ chức chính trị.
6	Bảo vệ hệ thống thông tin của các lĩnh vực quan trọng cần ưu tiên bảo đảm an toàn thông tin	Tập trung bảo vệ các ngành then chốt như tài chính, năng lượng, y tế.
7	Tạo lập niềm tin số, xây dựng môi trường mạng trung thực, văn minh, lành mạnh và phòng, chống vi phạm pháp luật trên không gian mạng	Xây dựng một không gian mạng an toàn và đáng tin cậy cho mọi người.
8	Làm chủ và tự chủ về công nghệ, sản phẩm, dịch vụ để chủ động ứng phó với các thách thức từ không gian mạng	Ưu tiên phát triển và sử dụng các giải pháp an ninh mạng “Make in Vietnam”.
9	Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực	Nâng cao năng lực cho đội ngũ chuyên gia an ninh mạng.
10	Tuyên truyền, phổ biến, nâng cao nhận thức và kỹ năng về an toàn, an ninh mạng	Trang bị kiến thức và kỹ năng tự bảo vệ cho người dân.
11	Nâng cao uy tín và tăng cường hợp tác quốc tế	Hợp tác với các quốc gia khác để đối phó với các mối đe dọa toàn cầu.
12	Đầu tư nguồn lực và bảo đảm kinh phí thực hiện	Đảm bảo đủ nguồn tài chính để thực hiện chiến lược.

Việt Nam trên bản đồ an ninh mạng thế giới: Mục tiêu GCI và ý nghĩa thực tế

Chỉ số an toàn, an ninh mạng toàn cầu (Global Cybersecurity Index – GCI) là một thước đo uy tín do Liên minh Viễn thông quốc tế (ITU) công bố, đánh giá mức độ cam kết của các quốc gia trong việc đảm bảo an ninh mạng trên toàn cầu ¹⁷. GCI xem xét các nỗ lực của mỗi quốc gia trên năm trụ cột chính: biện pháp pháp lý, biện pháp kỹ thuật, biện pháp tổ chức, phát triển năng lực và hợp tác. Việc duy trì và cải thiện thứ hạng trong GCI không chỉ nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế mà còn mang lại những lợi ích thiết thực cho người dùng Internet trong nước.

Chiến lược An toàn, An ninh mạng quốc gia đến năm 2025 của Việt Nam đặt mục tiêu cụ thể là duy trì thứ hạng từ 25 đến 30 trong Chỉ số GCI ¹². Mục tiêu này cho thấy sự quyết tâm của Việt Nam trong việc xây dựng một không gian mạng an toàn và đáng tin cậy. Một thứ hạng cao trong GCI đồng nghĩa với việc Việt Nam được cộng đồng quốc tế đánh giá là có các biện pháp bảo vệ an ninh mạng hiệu quả, từ đó tạo dựng niềm tin cho người dân và các đối tác quốc tế khi tham gia các hoạt động trực tuyến. Điều này có thể dẫn đến sự phát triển mạnh mẽ hơn của nền kinh tế số, thu hút đầu tư nước ngoài và tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình hội nhập quốc tế của Việt Nam.

Đáng chú ý, những nỗ lực của Việt Nam trong lĩnh vực an ninh mạng đã được ghi nhận qua các báo cáo gần đây của ITU. Trong Chỉ số GCI năm 2024, Việt Nam đã đạt được thứ hạng ấn tượng, vươn lên vị trí thứ 17 trên toàn cầu và nằm trong nhóm các quốc gia dẫn đầu về an ninh mạng (Tier 1) với tổng số điểm gần như tuyệt đối ²⁴. So với mục tiêu ban đầu là duy trì thứ hạng 25-30 vào năm 2025, kết quả này cho thấy Việt Nam đã vượt xa kỳ vọng, khẳng định những bước tiến vượt bậc trong việc xây dựng và củng cố năng lực an ninh mạng quốc gia ²³. Tham vọng trở thành một trung tâm an ninh mạng hàng đầu châu Á vào năm 2030 ¹² là một minh chứng cho cam kết lâu dài của Việt Nam trong lĩnh vực này.

Trụ cột của GCI	Mô tả
Biện pháp pháp lý	Đánh giá các khuôn khổ pháp lý và quy định về an ninh mạng của quốc gia.
Biện pháp kỹ thuật	Xem xét các năng lực và cơ chế kỹ thuật để phòng ngừa và ứng phó với các mối đe dọa mạng.
Biện pháp tổ chức	Đánh giá sự tồn tại và hiệu quả của các cơ quan và chiến lược an ninh mạng quốc gia.
Phát triển năng lực	Đo lường các chương trình giáo dục, đào tạo và nâng cao nhận thức về an ninh mạng.
Hợp tác	Đánh giá sự tham gia vào các nỗ lực hợp tác quốc tế về an ninh mạng.

“Thành trì” 4 lớp: Mô hình bảo vệ an ninh mạng quốc gia hoạt động như thế nào?

Một trong những giải pháp quan trọng được triển khai trong Chiến lược An toàn, An ninh mạng quốc gia là mô hình bảo vệ 4 lớp. Mô hình này được ví như một “thành trì” kiên cố, tạo ra một hệ thống phòng thủ đa tầng nhằm bảo vệ các hệ thống thông tin quan trọng của quốc gia ¹². Mô hình này bao gồm các lớp bảo vệ sau:

1. Lực lượng tại chỗ: Đây là đội ngũ cán bộ, nhân viên chuyên trách về an toàn thông tin tại các cơ quan, tổ chức. Họ có trách nhiệm trực tiếp triển khai các biện pháp bảo vệ, giám sát và ứng phó với các sự cố an ninh mạng trong phạm vi quản lý của mình ²⁸.
2. Tổ chức hoặc doanh nghiệp giám sát, bảo vệ chuyên nghiệp: Lớp thứ hai là sự tham gia của các tổ chức hoặc doanh nghiệp chuyên cung cấp dịch vụ giám sát và bảo vệ an ninh mạng. Các đơn vị này thường có đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm và các công cụ, giải pháp công nghệ tiên tiến để phát hiện và ngăn chặn các mối đe dọa một cách chuyên nghiệp ²⁸.
3. Tổ chức hoặc doanh nghiệp độc lập kiểm tra, đánh giá định kỳ: Để đảm bảo tính khách quan và hiệu quả của hệ thống bảo vệ, lớp thứ ba bao gồm các tổ chức hoặc doanh nghiệp độc lập thực hiện việc kiểm tra và đánh giá định kỳ về an toàn thông tin. Các đánh giá này giúp phát hiện các lỗ hổng tiềm ẩn và đưa ra các khuyến nghị để cải thiện hệ thống bảo vệ ²⁸.
4. Kết nối, chia sẻ thông tin với hệ thống giám sát quốc gia: Lớp bảo vệ cuối cùng là việc kết nối và chia sẻ thông tin về các nguy cơ, sự cố an ninh mạng với hệ thống giám sát quốc gia. Điều này giúp tạo ra một mạng lưới thông tin rộng khắp, cho phép các cơ quan chức năng kịp thời nắm bắt tình hình và phối hợp ứng phó với các mối đe dọa trên quy mô lớn ¹².

Mô hình bảo vệ 4 lớp này là một chỉ đạo quan trọng của Thủ tướng Chính phủ ²⁸, nhằm nâng cao khả năng phòng thủ và ứng phó với các cuộc tấn công mạng ngày càng tinh vi. Mặc dù hiện tại, 100% các bộ, ngành và địa phương đã triển khai mô hình này, nhưng theo đánh giá, phần lớn (90%) mới chỉ ở mức cơ bản và cần được nâng cao hơn nữa về chất lượng và phạm vi giám sát ³². Việc triển khai đồng bộ và hiệu quả mô hình này trên toàn quốc sẽ tạo ra một hệ thống phòng thủ vững chắc, góp phần bảo vệ an toàn cho không gian mạng Việt Nam. Sự phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng tại chỗ, các tổ chức chuyên nghiệp và hệ thống giám sát quốc gia là yếu tố then chốt để “thành trì” 4 lớp này hoạt động hiệu quả, tạo thành một hệ thống phòng thủ mạnh mẽ chống lại các mối đe dọa từ không gian mạng.

Hành động nhỏ, tác động lớn: Bạn có thể góp phần bảo vệ an ninh mạng quốc gia

Bảo vệ an ninh mạng quốc gia không chỉ là trách nhiệm của chính phủ và các tổ chức mà còn cần sự chung tay góp sức của mỗi người dân. Những hành động nhỏ của bạn trong cuộc sống số hàng ngày có thể tạo ra những tác động lớn, góp phần xây dựng một không gian mạng an toàn hơn cho tất cả mọi người ¹³. Dưới đây là một số việc bạn có thể làm:

• Sử dụng mật khẩu mạnh và duy nhất: Hãy tạo mật khẩu phức tạp, kết hợp chữ hoa, chữ thường, số và ký tự đặc biệt. Tránh sử dụng mật khẩu dễ đoán và không dùng chung một mật khẩu cho nhiều tài khoản ³⁵.
• Bật xác thực hai yếu tố (2FA): Khi có thể, hãy kích hoạt tính năng xác thực hai lớp cho các tài khoản trực tuyến quan trọng như email, mạng xã hội, ngân hàng. Điều này sẽ tăng cường bảo mật, ngăn chặn truy cập trái phép ngay cả khi mật khẩu của bạn bị lộ ³⁵.
• Cẩn thận với email và tin nhắn đáng ngờ: Luôn cảnh giác với các email, tin nhắn có nội dung lạ, yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân hoặc nhấp vào các liên kết không rõ nguồn gốc. Đây có thể là các hình thức tấn công lừa đảo (phishing) ³⁵.
• Cập nhật phần mềm và hệ điều hành thường xuyên: Đảm bảo rằng các thiết bị (điện thoại, máy tính) và phần mềm bạn sử dụng luôn được cập nhật phiên bản mới nhất. Các bản cập nhật thường chứa các bản vá bảo mật quan trọng ³⁵.
• Cài đặt và duy trì phần mềm diệt virus: Sử dụng phần mềm diệt virus uy tín và cập nhật thường xuyên để bảo vệ thiết bị của bạn khỏi các phần mềm độc hại ³⁵.
• Kiểm tra cài đặt quyền riêng tư trên mạng xã hội: Điều chỉnh các thiết lập quyền riêng tư trên các nền tảng mạng xã hội để kiểm soát những người có thể xem thông tin và hoạt động của bạn ³⁵.
• Sao lưu dữ liệu quan trọng: Thường xuyên sao lưu các dữ liệu quan trọng của bạn vào các thiết bị lưu trữ ngoài hoặc dịch vụ đám mây an toàn. Điều này giúp bạn khôi phục dữ liệu trong trường hợp bị tấn công hoặc gặp sự cố ³⁵.
• Tìm hiểu về các hình thức lừa đảo trực tuyến phổ biến: Nâng cao kiến thức về các chiêu trò lừa đảo trên mạng để có thể nhận diện và phòng tránh ³⁴.
• Báo cáo các hoạt động đáng ngờ: Nếu bạn phát hiện bất kỳ hoạt động trực tuyến nào có dấu hiệu đáng ngờ, hãy báo cáo ngay cho cơ quan chức năng hoặc nhà cung cấp dịch vụ ³⁵.

Chính phủ cũng có nhiều chương trình và tài liệu hướng dẫn nhằm nâng cao nhận thức và kỹ năng an toàn thông tin cho người dân ³⁵. Hãy tận dụng những nguồn tài liệu này để trang bị cho mình những kiến thức cần thiết. Sự chủ động và ý thức của mỗi cá nhân là một phần quan trọng trong nỗ lực chung bảo vệ không gian mạng quốc gia.

“Mặt trận” không ngừng nghỉ: Tình hình an ninh thông tin Việt Nam hiện nay

Tình hình an ninh thông tin tại Việt Nam năm 2025 vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức phức tạp và không ngừng biến đổi ³. Các mối đe dọa phổ biến vẫn bao gồm tấn công mã độc tống tiền (ransomware), lừa đảo trực tuyến (phishing) và các cuộc tấn công có chủ đích (APT) nhắm vào nhiều lĩnh vực khác nhau, từ tài chính, ngân hàng đến năng lượng và các cơ quan chính phủ ⁴⁸.

Một xu hướng đáng chú ý là sự gia tăng của các cuộc tấn công mạng sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) ⁴⁷. Tội phạm mạng đang tận dụng AI để tạo ra các phương thức tấn công tinh vi hơn, từ việc tạo ra các email lừa đảo thuyết phục đến phát triển các phần mềm độc hại có khả năng tự thay đổi để tránh bị phát hiện. Bên cạnh đó, bảo mật đám mây (cloud security) cũng trở thành một mối quan tâm lớn khi ngày càng nhiều tổ chức và cá nhân chuyển sang sử dụng các dịch vụ lưu trữ và xử lý dữ liệu trên nền tảng đám mây ²². Các cuộc tấn công nhắm vào thiết bị di động và Internet of Things (IoT) cũng có xu hướng gia tăng ⁵³ khi số lượng thiết bị kết nối ngày càng nhiều.

Mặc dù có những báo cáo cho thấy số lượng các vụ tấn công mạng tại Việt Nam có thể đã giảm trong một số năm gần đây ⁴⁵, nhưng tổng thể, số lượng các vụ tấn công được ghi nhận trong năm 2024 vẫn ở mức cao ³, gây ra những thiệt hại không nhỏ về kinh tế và làm gián đoạn hoạt động của nhiều tổ chức ⁴³. Điều này cho thấy “mặt trận” an ninh mạng vẫn đang diễn ra hết sức căng thẳng và đòi hỏi sự nỗ lực không ngừng từ tất cả các bên liên quan. Việt Nam vẫn là một mục tiêu hấp dẫn cho nhiều loại hình tấn công mạng, bao gồm cả các hoạt động gián điệp mạng có chủ đích ¹¹. Sự phổ biến của các loại mã độc như virus đánh cắp tài khoản và ransomware cũng đặt ra những thách thức không nhỏ cho cả người dùng cá nhân và các tổ chức ⁴³.

Bài học từ thực tế: Chiến lược an ninh mạng trong cuộc sống số

Để thấy rõ hơn vai trò của Chiến lược An toàn, An ninh mạng quốc gia trong việc bảo vệ chúng ta trong cuộc sống số, hãy cùng xem xét một vài ví dụ thực tế về các sự cố an ninh mạng đã xảy ra:

1. Vụ tấn công vào hệ thống của VNDirect (2024): Sự cố này đã khiến toàn bộ nền tảng giao dịch của một công ty chứng khoán lớn tại Việt Nam bị tê liệt, gây ảnh hưởng đến hàng nghìn nhà đầu tư ⁶⁵. Nếu Chiến lược quốc gia được thực thi hiệu quả, đặc biệt là các nhiệm vụ liên quan đến bảo vệ hạ tầng số và hệ thống thông tin của các lĩnh vực quan trọng (như tài chính), các biện pháp phòng ngừa và ứng phó sự cố có thể đã được tăng cường, giúp ngăn chặn hoặc giảm thiểu tác động của cuộc tấn công này. Việc nâng cao nhận thức về an ninh mạng cho nhân viên và đầu tư vào các giải pháp bảo mật tiên tiến cũng đóng vai trò quan trọng.
2. Các cuộc tấn công mạng nhắm vào sân bay và cơ quan chính phủ (nhiều năm): Trong quá khứ, đã có những vụ tấn công mạng nhắm vào hệ thống điều hành của các sân bay lớn và các trang web của cơ quan chính phủ Việt Nam ⁴⁴. Chiến lược quốc gia, với các nhiệm vụ về bảo vệ chủ quyền quốc gia trên không gian mạng và bảo vệ hệ thống thông tin của cơ quan nhà nước, sẽ giúp tăng cường khả năng phát hiện sớm các mối đe dọa, nâng cao năng lực phòng thủ và ứng phó, đồng thời truy tìm và xử lý các đối tượng tấn công.
3. Các vụ tấn công ransomware gây thiệt hại lớn (liên tục): Nhiều doanh nghiệp và tổ chức tại Việt Nam đã trở thành nạn nhân của các cuộc tấn công ransomware, dẫn đến việc dữ liệu bị mã hóa và yêu cầu tiền chuộc ⁶³. Chiến lược quốc gia, đặc biệt là các giải pháp về nâng cao nhận thức, khuyến khích sử dụng phần mềm “Make in Vietnam” có khả năng phòng chống mã độc, và xây dựng các đội ứng cứu sự cố, sẽ giúp các tổ chức có sự chuẩn bị tốt hơn để đối phó với loại hình tấn công này, từ đó giảm thiểu thiệt hại về tài chính và hoạt động.

Những ví dụ trên cho thấy Chiến lược An toàn, An ninh mạng quốc gia đóng vai trò như một khung pháp lý và định hướng quan trọng để tăng cường khả năng phòng thủ của Việt Nam trên không gian mạng. Việc thực hiện nghiêm túc và đồng bộ các nhiệm vụ và giải pháp trong chiến lược này sẽ góp phần bảo vệ tốt hơn cho người dân và các tổ chức trong cuộc sống số ngày càng phát triển. Sự hợp tác quốc tế, một phần quan trọng của chiến lược ⁶⁶, cũng là yếu tố then chốt để đối phó với các mối đe dọa an ninh mạng mang tính toàn cầu.

“Cẩm nang” an toàn mạng: Những bước đơn giản để bảo vệ bạn và thông tin của bạn

Để giúp bạn tự bảo vệ mình và góp phần vào nỗ lực bảo vệ không gian mạng quốc gia, dưới đây là một danh sách kiểm tra đơn giản những việc bạn có thể thực hiện hàng ngày:

• [ ] Sử dụng mật khẩu mạnh và khác nhau cho mỗi tài khoản trực tuyến.
• [ ] Bật xác thực hai yếu tố (2FA) cho các tài khoản quan trọng (email, mạng xã hội, ngân hàng…).
• [ ] Cẩn thận với các email, tin nhắn lạ hoặc đáng ngờ; không nhấp vào các liên kết không rõ nguồn gốc.
• [ ] Không cung cấp thông tin cá nhân nhạy cảm (tài khoản ngân hàng, số thẻ tín dụng, mật khẩu…) qua email hoặc tin nhắn không an toàn.
• [ ] Cập nhật phần mềm và hệ điều hành trên tất cả các thiết bị của bạn (máy tính, điện thoại, máy tính bảng) thường xuyên.
• [ ] Cài đặt và duy trì một phần mềm diệt virus uy tín và luôn cập nhật.
• [ ] Điều chỉnh cài đặt quyền riêng tư trên mạng xã hội để hạn chế người lạ xem thông tin của bạn.
• [ ] Sao lưu dữ liệu quan trọng của bạn thường xuyên vào một nơi an toàn.
• [ ] Tìm hiểu về các chiêu trò lừa đảo trực tuyến phổ biến (ví dụ: lừa đảo qua email, tin nhắn, mạng xã hội).
• [ ] Báo cáo bất kỳ hoạt động trực tuyến đáng ngờ nào cho cơ quan chức năng hoặc nhà cung cấp dịch vụ.

Kết nối sức mạnh cộng đồng: Cùng nhau xây dựng không gian mạng an toàn

Chiến lược An toàn, An ninh mạng quốc gia đến năm 2025 là “lá chắn” bảo vệ mỗi người dân trong thời đại số. Tuy nhiên, để “lá chắn” này thực sự vững chắc, cần có sự chung tay của cả cộng đồng. Mỗi hành động nhỏ của bạn trong việc tuân thủ các nguyên tắc an toàn mạng không chỉ bảo vệ chính bạn mà còn góp phần tạo nên một không gian mạng an toàn hơn cho tất cả mọi người ¹³. Hãy chia sẻ những kiến thức này với gia đình, bạn bè và đồng nghiệp. Cùng nhau, chúng ta có thể xây dựng một môi trường mạng an toàn, lành mạnh và đáng tin cậy. Nếu bạn gặp bất kỳ dấu hiệu nào của sự cố an ninh mạng, đừng ngần ngại báo cáo cho các cơ quan chức năng. Sức mạnh của cộng đồng là yếu tố then chốt để đối phó với những thách thức an ninh mạng ngày càng phức tạp.