Ứng Dụng Vay Tiền ‘Lãi Suất 0%’ – Bẫy Lừa Đảo Khiến Nạn Nhân Mất Cả Thông Tin Và Tiền

Trong bối cảnh kinh tế khó khăn, nhu cầu vay vốn nhanh chóng không ngừng tăng cao, tình trạng lừa đảo qua các ứng dụng vay tiền online đang trở thành mối đe dọa lớn đối với người dùng. Những kẻ lừa đảo đã thiết lập các ứng dụng tài chính giả mạo với những lời hứa hẹn hấp dẫn như “lãi suất 0%”, “giải ngân trong 5 phút”, “không cần thẩm định thu nhập”. Tuy nhiên, đằng sau những quảng cáo này là những chiêu trò tinh vi nhằm đánh cắp thông tin cá nhân và chiếm đoạt tài sản của người dùng. Bài viết này sẽ giúp bạn nhận biết các dấu hiệu của lừa đảo ứng dụng vay tiền và bảo vệ bản thân khỏi những rủi ro đáng tiếc.

Thực trạng lừa đảo qua ứng dụng tài chính hiện nay

Tội phạm sử dụng không gian mạng để thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản đang diễn biến phức tạp với nhiều thủ đoạn mới, ngày càng tinh vi. Đặc biệt, kẻ xấu đẩy mạnh hình thức lừa đảo trực tuyến bằng cách giả mạo tên, thương hiệu của các tổ chức tài chính, tín dụng, ví điện tử, để quảng cáo các gói vay hấp dẫn, lãi suất thấp, giải ngân siêu tốc nhằm lừa người vay tiền9.

Theo Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông), lừa đảo cho vay “tín dụng đen” qua mạng xã hội là một trong ba thủ đoạn lừa đảo trực tuyến phổ biến nhất trên không gian mạng Việt Nam hiện nay5. Xu hướng này đặc biệt gia tăng sau đại dịch Covid-19, khi nhiều người dân gặp khó khăn tài chính và tìm đến các giải pháp vay vốn nhanh chóng.

Tại sao nạn lừa đảo ứng dụng vay tiền ngày càng phổ biến?

Có nhiều nguyên nhân khiến nạn lừa đảo vay tiền online ngày càng phổ biến:

1. Nhu cầu vay vốn tăng cao: Đặc biệt sau thời kỳ khó khăn kinh tế, nhiều người cần tiền gấp để giải quyết các vấn đề tài chính, khiến họ dễ tin vào những lời quảng cáo hấp dẫn.
2. Thủ tục đơn giản, nhanh chóng: Các ứng dụng vay tiền online thường quảng cáo thủ tục đơn giản, không cần tài sản đảm bảo, chỉ cần tải app, nhập thông tin cá nhân, và tiền sẽ được chuyển vào tài khoản ngân hàng nhanh chóng1.
3. Thiếu kiến thức về tài chính: Nhiều người dùng thiếu kiến thức và kinh nghiệm trong lĩnh vực tài chính, khiến họ khó phân biệt được đâu là ứng dụng uy tín và đâu là ứng dụng lừa đảo.
4. Công nghệ ngày càng phát triển: Kẻ lừa đảo có thể tạo ra các ứng dụng và website có giao diện giống hệt các ngân hàng và tổ chức tài chính uy tín, gây nhầm lẫn cho người dùng2.

Các thủ đoạn lừa đảo vay tiền online phổ biến

Dựa trên các báo cáo từ cơ quan chức năng và phản ánh của người dân, có thể nhận diện một số thủ đoạn lừa đảo vay tiền online phổ biến sau:

Chiêu trò “lãi suất 0%” và những hứa hẹn phi thực tế

Các đối tượng lừa đảo thường đưa ra những lời mời chào vay vốn với nhiều ưu đãi hấp dẫn như hỗ trợ cho vay ngay cả với người đang có nợ xấu, thủ tục đơn giản không cần nhiều giấy tờ, giải ngân chỉ trong một giờ, hạn mức cho vay lớn, lãi suất cực thấp (thậm chí 0% cho lần vay đầu tiên)1.

Những kẻ lừa đảo dẫn dụ người dân bằng cách hứa hẹn khoản vay nhanh, không cần chứng minh tài sản, không kiểm tra tín dụng và thủ tục đơn giản. Đây là những dấu hiệu đáng ngờ cần cảnh giác vì không có tổ chức tài chính chính thống nào cung cấp các điều kiện dễ dàng đến vậy5.

Thu phí trước khi giải ngân

Đây là một trong những thủ đoạn phổ biến nhất. Đối tượng lừa đảo sẽ yêu cầu khách hàng chuyển trước một khoản để nộp phí hồ sơ hoặc bảo hiểm của khoản vay. Nhưng sau khi đã đóng, khách hàng không nhận được giải ngân khoản vay, còn các đối tượng lừa đảo sẽ chiếm đoạt số tiền này và chặn mọi liên lạc16.

Thủ đoạn này thường kèm theo những lý do khác nhau như:

• Phí bảo hiểm khoản vay
• Phí xử lý hồ sơ
• Phí ủy quyền để sửa thông tin
• Phí xác nhận tài khoản chính chủ
• Phí giải ngân

Giả mạo ứng dụng ngân hàng và công ty tài chính uy tín

Những kẻ lừa đảo thiết kế các ứng dụng (app) và lập trang web mạo danh các ngân hàng và công ty tài chính uy tín để chiếm đoạt tiền của người vay. Các app, website này có giao diện y hệt của ngân hàng, công ty tài chính thật, khiến người dùng khó phân biệt2.

Ví dụ, có những ứng dụng được thiết kế để mạo danh Ngân hàng Thương mại cổ phần Quân Đội (MB Bank), công ty tài chính TNHH MB Shinsei với tên gần giống như “Mcredition” (thay vì Mcredit)2, hoặc các công ty tài chính lớn khác.

Thông báo lỗi giả và yêu cầu nộp tiền xử lý

Sau khi khách hàng đăng ký khoản vay, các đối tượng này sẽ thông báo lỗi giải ngân và yêu cầu nộp tiền để xử lý khoản vay. Trường hợp khách hàng không đồng ý nộp tiền xử lý khoản vay sẽ bị đe dọa là thủ tục khoản vay đã được duyệt nên dù chưa nhận tiền vẫn bị nhắc nợ trên hệ thống, dẫn đến khách hàng lo lắng và chuyển tiền để xử lý1.

Thông thường, lỗi được thông báo là “sai số tài khoản người nhận” hoặc “sai số căn cước công dân”, mặc dù người dùng đã kiểm tra kỹ các thông tin này2.

Ví dụ thực tế: Những câu chuyện đau lòng về nạn nhân lừa đảo ứng dụng tài chính giả mạo

Để hiểu rõ hơn về sự tinh vi của các thủ đoạn lừa đảo, dưới đây là một số ví dụ thực tế về các nạn nhân đã rơi vào bẫy của những ứng dụng tài chính giả mạo:

Ví dụ 1: Mất 90 triệu đồng vì phí “xác nhận tài khoản chính chủ”

Chị T.K.H (quận 5, TPHCM) do cần tiền gấp nên lên mạng xã hội Facebook tìm nơi để vay. Chị được một người tự nhận là nhân viên Ngân hàng thương mại cổ phần Quân Đội (MB Bank) giới thiệu khoản vay 50 triệu đồng qua app MB – một ứng dụng mạo danh MB Bank.

Sau khi điền đầy đủ thông tin trên ứng dụng này, chị H. nhận thông báo khoản vay đã được giải ngân về ví điện tử. Tuy nhiên, khi chị chuyển tiền về tài khoản ngân hàng thì ứng dụng thông báo đã nhập sai số căn cước công dân (CCCD) dù chị đã kiểm tra kỹ trước đó và chắc chắn đã nhập đúng2.

Nhân viên mạo danh yêu cầu chị nộp 10 triệu đồng lệ phí tạm ứng để chỉnh sửa thông tin, với hứa hẹn rằng tiền tạm ứng kèm số tiền vay sẽ được cộng vào tài khoản. Họ còn đe dọa rằng nếu không nộp, khoản vay sẽ không được giải ngân và chị vẫn phải trả tiền gốc, tiền lãi hằng tháng cho ngân hàng. May mắn là chị H. đã kịp gọi điện cho tổng đài MB Bank chính thức và phát hiện đó là ứng dụng lừa đảo2.

Ví dụ 2: Mất gần 400 triệu đồng vì tin vào ứng dụng giả mạo

Một trường hợp đáng tiếc hơn là chị N (sinh năm 1982, trú tại Cầu Giấy, Hà Nội). Vào ngày 2.10.2024, do có nhu cầu vay tiền online, chị N đã lên mạng xã hội tìm hiểu và truy cập vào một trang web có thông tin vay tiền ngân hàng.

Chị N nhắn tin muốn vay 150 triệu đồng và được một đối tượng hướng dẫn khai báo thông tin qua đường link. Sau khi khai báo xong, đối tượng thông báo khoản vay đã được duyệt nhưng chưa rút được do bị sai tài khoản, và để sửa lỗi sai đó phải nộp 15 triệu đồng6.

Sau khi chị N chuyển tiền, đối tượng tiếp tục đưa ra nhiều lý do khác nhau để chị phải chuyển thêm tiền thì mới được giải ngân. Tổng số tiền chị đã chuyển lên đến gần 400 triệu đồng. Chỉ sau đó, chị N mới nhận ra mình bị lừa và đến cơ quan Công an trình báo6.

Ví dụ 3: Mất 160 triệu đồng vì ứng dụng mạo danh công ty tài chính

Anh T.M.T (TP Thủ Đức, TPHCM) đã bị lừa mất 160 triệu đồng khi tìm kiếm các điểm vay trên Facebook. Anh được giới thiệu vay 60 triệu đồng qua app cho vay có tên Mcredition, gần giống với tên của ứng dụng Mcredit của Công ty Tài chính TNHH MB Shinsei.

Sau khi khoản vay được phê duyệt, anh T. bấm nút rút tiền vào tài khoản thì gặp lỗi nhập sai số tài khoản người nhận. Một người tự xưng là nhân viên chăm sóc khách hàng gọi điện thoại, yêu cầu anh T. nộp 20 triệu đồng tạm ứng làm phí ủy quyền để sửa thông tin2.

Sau đó, anh T. tiếp tục được yêu cầu nộp thêm nhiều khoản phí khác với tổng cộng 160 triệu đồng, nhưng vẫn không nhận được khoản vay2.

Cách nhận biết app vay tiền lừa đảo

Để tránh trở thành nạn nhân của các ứng dụng tài chính giả mạo, việc nhận biết các dấu hiệu của app vay tiền lừa đảo là rất quan trọng. Dưới đây là những dấu hiệu đáng ngờ bạn cần cảnh giác:

Các dấu hiệu đáng ngờ khi sử dụng ứng dụng vay tiền

1. Công ty ảo thành lập để lừa tiền: Nhiều công ty ma được thành lập chỉ để lừa tiền của người vay, không giải ngân tiền theo đúng hợp đồng mà ăn cắp thông tin khách hàng để bán cho bên thứ ba7.
2. Quảng cáo điều kiện vay quá dễ dàng: Các ứng dụng lừa đảo thường quảng cáo điều kiện vay cực kỳ dễ dàng như không cần thẩm định hồ sơ, không cần chứng minh thu nhập, không cần thế chấp tài sản4.
3. Thông tin không rõ ràng về công ty: Không có địa chỉ văn phòng cụ thể, không có số điện thoại liên lạc chính thức, hoặc không thể xác minh được thông tin về công ty thông qua các kênh chính thống8.
4. Lãi suất không minh bạch: Nhiều app không công khai lãi suất và hợp đồng vay không rõ ràng, chỉ quảng cáo lãi suất cực thấp nhưng không nêu rõ các điều khoản và điều kiện7.
5. Yêu cầu thanh toán phí trước khi giải ngân: Đây là dấu hiệu rõ ràng nhất của lừa đảo. Các tổ chức tài chính chính thống không yêu cầu nộp phí trước khi giải ngân86.
6. Giải ngân không đúng số tiền đăng ký: Nhiều app không giải ngân đầy đủ số tiền mà người vay đã đăng ký79.
7. Yêu cầu cung cấp quá nhiều thông tin cá nhân: Ứng dụng yêu cầu truy cập vào danh bạ điện thoại, tin nhắn, thư mục hình ảnh và các quyền không cần thiết khác7.
8. Đánh giá thấp, bình luận tiêu cực: App có đánh giá thấp và nhiều bình luận tiêu cực từ người dùng trên các kho ứng dụng hoặc diễn đàn7.

Danh sách kiểm tra đơn giản để phát hiện ứng dụng lừa đảo

Để giúp bạn nhận biết nhanh chóng các ứng dụng vay tiền lừa đảo, hãy sử dụng danh sách kiểm tra đơn giản dưới đây:

• Ứng dụng có giấy phép hoạt động hợp pháp và có thể kiểm chứng không?
• Công ty có địa chỉ văn phòng rõ ràng và có thể xác minh được không?
• Có số điện thoại tổng đài hỗ trợ chính thức không?
• Lãi suất và các điều khoản có được công khai minh bạch không?
• Có yêu cầu thanh toán bất kỳ khoản phí nào trước khi giải ngân không?
• Ứng dụng có yêu cầu quá nhiều quyền truy cập trên thiết bị của bạn không?
• Bạn có thể tìm thấy đánh giá tích cực từ người dùng thực sự không?
• Website hoặc ứng dụng có chứng chỉ bảo mật SSL không?
• Hợp đồng vay có đầy đủ thông tin, rõ ràng và dễ hiểu không?
• Bạn đã kiểm tra tên công ty trên cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp chưa?

Nếu bạn trả lời “không” cho bất kỳ câu hỏi nào trong danh sách trên, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo về một ứng dụng vay tiền đáng ngờ.

Làm thế nào để bảo vệ thông tin cá nhân khi sử dụng dịch vụ tài chính trực tuyến?

Bảo vệ thông tin cá nhân là yếu tố quan trọng để tránh trở thành nạn nhân của các vụ lừa đảo vay tiền online. Dưới đây là những biện pháp bạn có thể áp dụng:

Những thông tin tuyệt đối không chia sẻ trên mạng xã hội

1. Thông tin định danh cá nhân: Không công khai số căn cước công dân, số định danh cá nhân, số hộ chiếu, giấy phép lái xe5.
2. Thông tin tài khoản ngân hàng: Không chia sẻ số tài khoản ngân hàng, mã CVV, hạn sử dụng thẻ, mật khẩu đăng nhập internet banking5.
3. Mật khẩu và mã OTP: Tuyệt đối không chia sẻ mật khẩu, mã OTP dưới bất kỳ hình thức nào, kể cả khi có người tự xưng là nhân viên ngân hàng hay công ty tài chính.
4. Hình ảnh giấy tờ tùy thân: Không gửi hình ảnh CMND/CCCD, hộ chiếu, giấy phép lái xe cho bất kỳ ai qua các kênh không chính thống.
5. Hình ảnh cá nhân nhạy cảm: Không chia sẻ hình ảnh nhạy cảm có thể bị lợi dụng để tống tiền.

Các biện pháp bảo mật khi sử dụng ứng dụng tài chính

1. Chỉ tải ứng dụng từ nguồn chính thức: Chỉ tải ứng dụng từ App Store, Google Play hoặc trang web chính thức của ngân hàng, công ty tài chính.
2. Kiểm tra tính xác thực của ứng dụng: Kiểm tra đánh giá, số lượt tải, nhà phát hành và các đánh giá của người dùng khác.
3. Đọc kỹ điều khoản và điều kiện: Trước khi đồng ý, hãy đọc kỹ tất cả các điều khoản và điều kiện, đặc biệt là phần liên quan đến lãi suất, phí và quy trình thu hồi nợ.
4. Sử dụng mật khẩu mạnh và xác thực hai yếu tố: Đặt mật khẩu mạnh và kích hoạt xác thực hai yếu tố cho tất cả các tài khoản tài chính.
5. Cập nhật phần mềm thường xuyên: Đảm bảo điện thoại và ứng dụng của bạn luôn được cập nhật với phiên bản mới nhất để tránh các lỗ hổng bảo mật.
6. Sử dụng mạng Wi-Fi an toàn: Tránh sử dụng mạng Wi-Fi công cộng khi thực hiện các giao dịch tài chính.
7. Không lưu thông tin thẻ trên trình duyệt: Tránh lưu thông tin thẻ tín dụng trên trình duyệt hoặc ứng dụng.
8. Kiểm tra tính hợp pháp của công ty tài chính: Tìm hiểu xem công ty tài chính có được cấp phép hoạt động tại Việt Nam không.

Khi đã trở thành nạn nhân – Các bước cần thực hiện ngay

Nếu không may đã trở thành nạn nhân của các vụ lừa đảo vay tiền online, bạn cần thực hiện ngay các bước sau:

1. Ngừng giao dịch và khóa thẻ: Nếu nhận ra mình đã bị lừa đảo, hãy ngừng giao dịch và liên hệ với ngân hàng để khóa thẻ, ngăn chặn việc bị trừ tiền8.
2. Báo cáo sự việc: Cung cấp tất cả thông tin và bằng chứng cho Công an nơi gần nhất. Bạn nên lưu lại tất cả các tin nhắn, cuộc gọi, ảnh chụp màn hình và bằng chứng giao dịch8.
3. Thay đổi mật khẩu và thông tin cá nhân: Đổi mật khẩu tất cả các tài khoản, đồng thời liên hệ với ngân hàng hoặc cơ quan có liên quan để báo cáo và nhận hướng dẫn tiếp theo8.
4. Kiểm tra tài khoản ngân hàng: Kiểm tra kỹ tài khoản ngân hàng, các giao dịch gần đây để phát hiện và báo cáo bất kỳ hoạt động lạ hay giao dịch đáng nghi8.
5. Thông báo cho người thân: Thông báo cho người thân, bạn bè về việc bạn đã bị lừa đảo để họ không trở thành nạn nhân tiếp theo.

Khuyến cáo từ Cục An toàn thông tin và các cơ quan chức năng

Dựa trên các phân tích của Cục An toàn thông tin và các cơ quan chức năng, dưới đây là một số khuyến cáo quan trọng để tránh trở thành nạn nhân của lừa đảo ứng dụng tài chính:

1. Không nộp khoản phí nào trước khi vay: Các tổ chức tài chính uy tín không yêu cầu khách hàng nộp bất kỳ khoản phí nào trước khi giải ngân78.
2. Tìm hiểu kỹ về ứng dụng trước khi sử dụng: Tìm kiếm thông tin chi tiết về app, đọc đánh giá của người dùng, kiểm tra tính hợp pháp của công ty tài chính7.
3. Làm rõ lãi suất và phí phạt trả nợ trễ hạn: Đảm bảo bạn hiểu rõ tất cả các điều khoản liên quan đến lãi suất và phí phạt7.
4. Đọc kỹ điều khoản hợp đồng: Không bỏ qua bất kỳ điều khoản nào trong hợp đồng, đặc biệt là những điều khoản viết bằng chữ nhỏ7.
5. Chọn ứng dụng có giấy phép hoạt động: Ưu tiên các ứng dụng của các tổ chức tài chính đã được cấp phép hoạt động tại Việt Nam7.
6. Tránh các ứng dụng yêu cầu quá nhiều quyền truy cập: Cảnh giác với các ứng dụng yêu cầu truy cập vào danh bạ, tin nhắn, hình ảnh và các quyền không cần thiết khác7.
7. Kiểm tra thông tin trên các kênh chính thức: Tham khảo thông tin từ trang web chính thức của ngân hàng, gọi đến tổng đài hỗ trợ chính thức để xác minh thông tin2.

Kết luận

Lừa đảo qua các ứng dụng vay tiền online đang ngày càng phổ biến và tinh vi, đặc biệt là những chiêu trò quảng cáo “lãi suất 0%” hoặc điều kiện vay quá dễ dàng. Để bảo vệ bản thân, bạn cần nâng cao cảnh giác, trang bị kiến thức để nhận biết dấu hiệu của các ứng dụng tài chính giả mạo, và thực hiện các biện pháp bảo vệ thông tin cá nhân khi sử dụng dịch vụ tài chính trực tuyến.

Hãy nhớ rằng, không có “bữa trưa miễn phí” trong lĩnh vực tài chính. Bất kỳ lời mời vay tiền nào có điều kiện quá dễ dàng, lãi suất quá thấp, hoặc yêu cầu nộp phí trước đều có thể là dấu hiệu của lừa đảo. Khi có nhu cầu vay vốn, hãy lựa chọn các tổ chức tài chính uy tín, có giấy phép hoạt động hợp pháp để đảm bảo an toàn cho bản thân và tài sản của bạn.

Như một câu khẩu hiệu đáng nhớ: “Vay tiền lãi suất thấp bất thường – 100% là bẫy lừa đảo”. Hãy luôn ghi nhớ điều này mỗi khi bạn tìm kiếm các giải pháp vay vốn trực tuyến.